Ang Layo ng Iwakuni sa Pilipinas (Pasintabi column)

Ang Layo ng Iwakuni sa Pilipinas

Nitong nakaraang Sabado ay nagpunta ako sa Iwakuni City, lampas ng Hiroshima kung galing ng Kyoto. May anti-U.S. bases rally at inaasahang 10,000 katao ang dadalo. Sumama ako kay Yuki-san, isang Haponesang profesor at organisador ng Asia Wide Campaign. Matatag ang bullet train, pero mabilis at biyahe, at nakarating din kami matapos makapananghalian.

Mahirap makipag-usap sa mga Hapon dahil hirap sila sa ingles, at ako naman sa Nihonggo. Kalahati ng pag-uusap naming ni Yuki ay nauuwi sa drawing sa likod ng mga materyales para sa rali. Pero plantsado na ang lahat pagdating, kasama ng mabilis na excursion sa Kintai Bridge, limang beses na nakaarkong kahoy na tulay, ang pinakaatraksyon ng turista sa Iwakuni City.

Itinanong ko kay Yuki kung ang mga bus na nakapara sa pampang ay mga turista o raliyista. Maging siya ay hindi alam ang sagot. Dinaanan naming sa community restaurant ang isa pa niyang kasamahang profesor at ang estudyante nito, na dating city council member.

Nang bumalik kami sa pampang ay tila reunion para kay Yuki at ang kanyang mga kasamahan. Maraming bumati kay at binati si Yuki. Ipinakilala niya ako sa iba pang kasapi ng AWC-Japan, kasama ng dalawang second-generation na biktima ng atomic bomb. Pisikal ang deformidad pero ang komitment sa rali at sa AWC ay hindi matatawaran.

Sa pampang ng ilog, tanaw ang ilog, tulay at ang kastilyo sa tuktok ng namumulang mga puno dahil sa pagdating ng taglamig, ang programa. Tulad sa atin, isang flatbed na trak ang gamit. Bandilang patayo, hindi pahalang nang tulad sa atin, ang bitbit ng mga tao. Walang martsa, rali lang ang ipinunta ng libo-libong tao.

Nagsalampakan sa tuyong pampang ang mga tao. Kakaunti ang matatanaw na mga bato sa pampang dahil sa nagsisiksikang mga tao. Habang inaantay ang simula ay tumugtog ang Okinawan na awit, gamit ang sanshin o tatlong kurdong gitara, ang isang musikerong nahalal sa Diet, ang kongreso ng Japan.

Isa sa unang nagsalita ang mayor ng syudad. Para talagang politiko ang kanyang tinig—baritone na boses, kalkulado ang mga diin ng pananalita. Sa pagtatapos ng pananalita, tinanggal ng mayor ang kanyang cap. Ang ikinamangha ng marami, bagamat nasabihan na rin ako, ay nagpakalbo ang mayor bilang protesta sa pagpapalawak ng base ng U.S.

Nasa kalagitnaan na ang pagpapalawak ng naval base sa Iwakuni. Kapag matapos ito, ang base ang magiging pinakamalaki ng U.S. sa Asia. Nag-reclaim ng dagat para halos madoble ang laki ng kasalukuyang base, lalagyan ng malaking naval airport. Tinapyas ang mga bundok sa Mt. Itago para itambak sa dagat. Pinapatag ang bundok para rin pagtayuan ng housing ng mga marino.

Mula tatlong libong sundalo, inaasahan na lalaki hanggang limang libo ang kapasidad ng base. Isa ang Iwakuni City na tumututol sa implementasyon ng realignment of forces ng U.S. sa Japan. May mga kaso na rin ng gang rape at iba pang karahasan sa kababaihang nagtratrabaho sa bars sa labas ng base.

Bahagi rin ng pagpapalawak ng pwersa ng U.S. ang iba pang direksyon tungo sa muling militarisasyon ng Japan. Dinedemonyo ang imahen ng North Korea para muling maglatag ng planong militar ang Japan, kasama ang pagtanggal ng Article 9 ng Konstitusyon na nagbabawal ng muling paggamit ng militari para hindi na muling makasakop ng ibang bansa ang Japan.

Nagsalita ang mga politiko mula sa Communist Party, oposisyon ng Diet at gobernador ng Hokaido, isa pang lugar na gustong palawakin ang sakop ng base ng U.S. May interpreter pa para sa bingi ang buong programa. Natapos ang rali sa isang kolektibong pag-awit, pampalakas ng loob daw, sabi ni Yuki.

Mabilis na nag-alisan ang mga nagrali. Naiwan muli ang mga batong nakahiga sa pampang, tulad ng mga ilog sa atin. Nag-drive kami sa labas lang nang base, at tunay na malaki ang lupang pinalalawak mula sa dagat. Galit ang lider ng komunidad na pinagtapyasan ng bundok. Muli sa labi ng lumang templong inilagay sa tuktok ng burol, tanaw naming ang patag na bundok.

Dinaanan namin ang bars sa kagyat na labas ng base, mga pangalan ay Las Vegas at iba pang pamilyar sa marinong Amerikano. May mga Filipina raw na nagtratrabaho rito, ayon kay Yuki. Dumaan din kami sa ginagawang City Hall, katabi ng luma, na biglang pinagkaitan ng pondo ng national government nang tumuligsa ang mamamayan nito sa plebisitong nagsasaad ng pagtutol sa pagpapalawak ng base ng U.S. Mula konserbatibong tagasuporta ng Liberal Party, naging oposisyonista ang Iwakuni.

Sa kauna-unahang pagkakataon, sa ilang sandali, tila nasa iisang espasyo ang Iwakuni at ang Pilipinas. Tulad ng dalawang magkakaugmang nakalatag na bato sa pampang ng ilog.