Kapangyarihan at Pisikalidad, KPK Column

imahen mula sa www.diggersrealm.com/mt/archives/001600.html at
news.bbc.co.uk/2/hi/in_pictures/3852073.stm

Kapangyarihan at Pisikalidad

May korelasyon ang pisikal na pangangatawan at panghawak sa pambansang kapangyarihan. Kailangang magsimbolo ang pangangatawan ng presidente bilang pinakamatayog at makapangyarihan sa bansa. Kailangan itong sumabay sa kinetisismo ng posisyon—parating laman ng quad-media araw-araw, kayang pagsabayin ang pagninang sa kasal ng anak ng kaibigang politiko, pakikipaglamay, at pamumuno sa disaster-relief operation ng super-typhoon, kayang nasa Baguio isang umaga at sa Dipolog City sa hapon at makabalik sa Malalcanang sa gabi.

Kailangan itong umastang macho dahil ito ang pangunahing lalake (at kahit pa babae ang pinakamakapangyarihang pinuno) at figura ng bansa. Inun-leash ni Corazon Aquino ang “sword of war” para kitlin ang anumang progresibong tendensiya sa kanyang kapangyarihan, i-ally ang takot ng mga negosyante at ng U.S. sa pagkakaroon ng maka-Kaliwang personalidad at kilusan sa kanyang likuran. Si Gloria Macapagal Arroyo naman ay tinalikdan ang imahe ni Nora Aunor, ang Superstar, at pagiging “ina ng bayan” para sa kanyang pagiging back-to-business na postura sa affairs ng gobyerno.

Ang kakatwa sa isang bansang nakapagtalaga ng dalawang babaeng presidente sa pamamagitan ng makinarya ng People Power ay ang halos pagmamanikluhod ng mga babaeng presidente sa pinaka-machong institusyon sa gobyerno—ang militar. Nakakapit na parang tuko ang dalawang babaeng presidente sa suporta ng militar para sa pagpapanatili sa kapangyarihan. Silang pinakamakapangyarihan ay nagiging makapangyarihan lamang sa pagiging nasa anino ng makalalaking kaayusan—figura ng ama o asawa na lalakeng politiko, sunod-sunuran sa militar, at umaastang macho kahit na babaeng presidente.

Kumulunot ang dating machong pangangatawan ni Ferdinand Marcos habang ito ay nahayok sa pagkapresidente. Mahilig niyang idispley ang kanyang pangangatawang beterano raw sa World War II, sportsman na mahilig sa water skiing, golf at bodybuilding, at naka-body fit na polo barong. Tumeterno ito sa baritone niyang Ilokanong boses na kilala sa pagiging bombastiko sa pag-ooratoryo. At higit sa lahat, tumeterno kay Imelda, kontrobersyal na nahirang na Miss Manila ni Mayor Arsenio Lacson, at materyales fuertes para sa batang politikong nangarap maging presidente.

Si Aquino naman ay napwesto bilang mabuting balo kaya kahit na ngayong tumatanda ay tila marangal pa ring isinasabuhay ang papel bilang “konsensya ng bayan.” Walang kupas dahil sa simula pa lamang ay astang nakakatanda na ito, na may pinagdaanan at pinagtagumpayang trahedya sa kanyang buhay. Si Fidel Ramos, ang pangulong mahilig manabako, ay ang matandang katulad at di katulad ni Marcos—mahilig sa sports sa isang banda, maagang magtrabaho at ginagabi sa pagtratrabaho sa isang banda; pero nang maging pangulo ay kulunot na.

Ang isang nagiging angking katangian ng presidente ay ang pagiging kabataan ng asta at pisikalidad nito. Dahil kalakhan ng bumoboto sa bansa ay kabataan, kailangang maka-identify ang hanay sa figura nang hindi namang umaastang bata o nagmumurang kamias na presidente, o batang pangangatawan (dahil matatandang politiko ang karaniwang tumatakbo at nahahalal). Ang kinakailangan ay ang pangangatawan ay nakakapanghimok ng pagsang-ayon ng kabataan: cool, kumbaga, na umasta at manamit, na kahit na matanda ay katanggap-tanggap pa rin ng respeto ng kabataan. Tulad ng spektakular na pagtakbo ni Barack Obama sa Democratic Party nomination, kaya rin nahalal sa murang edad sa pagkasenador sina Mar Roxas, Francis Pangilinan, Chiz Escudero at maging ang unang pagkakataon ni Loren Legarda ay dahil tila dinadala ng kanilang pangangatawan ang ethos ng media-savy na kabataan.

Si Joseph Estrada ay humalaw sa pagiging action king ng masa. At ang bida sa pelikulang bakbakan, kontraryo sa Hollywood tulad ni Arnold Schwarzenegger at si Daniel Craig, ang kasalukuyang James Bond, ay hindi naman tampok ang hyper-maskuladong katawan, kundi ang matikas na pangangatawang kayang bumugbog sa mga kalaban. Mahaba rin ang kasaysayan ni Estrada sa serbisyong publiko, kinarir niya ito una bilang meyor ng San Juan tungo sa pagiging senador at bise-presidente. Sa katandaan na rin naging presidente si Estrada, kung saan siya ay para nang bibi kung maglakad dahil sa sobrang timbang, at mahaba na ang track record nang tulad sa ibang bida sa pelikulang aksyon—ang pagkakaroon ng maraming asawa at anak.

Si Arroyo ang tinaguriang PR challenged (public-relations) kundi man PR nightmare, hindi pa dahil sa sandamakmak na kontrobersyang bumabagyo sa kanya, kundi sa simula’t simula pa lamang ay mahirap nang gawing makapangyarihan ang kanyang pangangatawan. Maliit ang tindig, monotono ang tinig, astang-mayaman, naninigaw ng mga opisyal sa publiko, higante ang asawa. Kumbaga, paano isisiwalat ng kanyang katawan ang kanyang kapangyarihan?

Pero halos otomatikong aastang makapangyarihan ang mahihirang na pangulo. Walang ibang direksyon kundi pumasa-kanyang katawan ang sentro ng pambansang grabidad. At gagamitin ang kanyang katawan para maging representasyon ng pinakatampok at pinakatanghal na katawang makalalake, makapolitiko at higanteng negosyante, at maka-U.S. na pambansang postura.

Ang papel ng kanyang PR ay gawing marangal ang kaaba-abang figura ng pagiging machong sunod-sunuran o presidenteng nagpapakatuta. At tila ito ang paradox ng katawan ng presidente—sa isang banda, pinapaasta itong pinakamakapangyarihan; sa kabilang banda, sa makabansa at global na kaayusan, ang pagiging insidental ng figura nito sa mas makapangyarihang neoliberal at kapitalistang kaayusan.

Ang isinasaad rin ng pangangatawan ng modernong presidensiya ng bansa ay ang pagiging disposable at replaceable nito. May handang makipagpatayan o malawakang mandaya para lang maging presidente. Hindi batayan ang pagiging moral, ang stature na maka-negosyo at maka-U.S. ang impetus para makapanghimok ng politikal na negosasyon para mangako ng mga pabor. Kung ang katawan ng presidente ang pinakakinakalakal para maging magnet ng higit pang pang-ekonomiya at politikal na kapangyarihan, maaring isipin na ang ito rin ang pinakamalaking pokpok o puta ng bansa.

Ang lalake o babaeng presidente na nagsasanla ng pambansang interes sa negosyante, politiko at estadong U.S. ay nagsasaad ng pangangalakal di lamang ng posisyon ng presidente kundi maging ng kanyang katawan para sa indibidwalistiko at pang-uri nitong pagkagahaman. Kung hindi man siya ang aktwal na puta, siya ang pinakamalaking bugaw ng mamamayan at bansa sa pangangalakal ng hindi sa kanya, at pagkuha ng kita mula rito.

Magiging pasas ang hitsura sa anim na taong panunungkulan ng presidente, at sa kanilang pagtatapos, lalo silang magmimistulang mummy na patuloy na nagpapaalaala sa kasalukuyan ng kanilang sinaunang sinisimbulo. Kakatwang buhay pa ang tatlong dating presidente, at pare-pareho pa rin silang nag-iingay sa kanilang nangungulantong katawan.

Ingay ito ng naaagnas na kaayusan, at nang kanilang pagkahayok sa alaala nang sila ang nasa rurok ng kapangyarihan. Hanggang sa magdagdagan ang kanilang hanay, mapalitan ng mas bata at sariwang gahamang politikong magiging presidente. Sa kalaunan, ang politically correct na sambitin ay wala sa katawan ang pagiging presidente—nasa paninindigang manindigan para sa sambayanan. At ang sambayanan ang kakatha nitong bagong pangangatawan ng presidente.