Sunday, December 24, 2006

Awit (para sa pamilyang Nadera)

Ang awit, nilalamlam na parang bola ng makapuno na nilalaro sa bibig. Hindi kinakagat o nginunguya, hinahayaang matunaw ang tamis. Unti-unti dahil kay bilis ng sandali.

Ang awit, iniindayog ang nakikinig, pinapatunton ang paraan para maunawaan ito. Hindi kung papaano nagsasanib ang metro at ritmo, o ang pinagmulan at impluwensya. Hinahayaang mamukadkad, tulad ng mga talutot ng kampupot, ang sarili nitong kaluluwa. Hinay-hinay dahil kay bilis ng sandali.

Ang awit, nakakapagpangiti dahil may alaalang sinasambit, tulad ng walang lamang lata ng sardinas o punong balde ng tubig. Ginugunita ang sariling ligaya at lungkot habang marahang idinuduyan ng nakaraan at kawalan, ng kasalukuyan at kawalan. Marahan dahil kay bilis ng sandali.

May mga awit na dumadaan at umaalis. May mga awit na namamahay at nananatili. Lahat ng awit ay nag-uugat, sumasanga at kinakailangang maglaho. Ganyan ang angking ugali ng mga natatanging awit.

Pamandalian, kagyat man kung dumating at mamaalam, ang awit ay mahika ng sandali sa krisis na nakakapangpangulila. Pero bakit mangungulila kung nadamha na ang kaluluwa ng awit?

9:19 ng umaga, 21 Disyembre 2006

Saturday, December 23, 2006

No to chacha, no to Gloria!

designed by Arnold Alamon and Sarah Raymundo for UP Tutol sa Cha-Cha

Pangangaluluwa (Pasintabi column)

Sa bayan namin sa San Leonardo, Nueva Ecija, pati sa kapit-bayan na General Tinio, nangangaluluwa ang mga bata, gayundin ang matatanda. Kung sa pasko ay karoling ang ginagawang pag-awit, sa todos los santos ay pangangaluluwa.

Bisperas pa lamang ng Nobyembre 1 ay nagsisimula na ito. Dalawang gabi ito magaganap. Mula sa mga inipon na patak ng mga kandilang ginawang bola at sinaksakan ng buhay na kandila sa loob, magsisimula nang mangaluluwa. Heto ang titik sa kanilang awit:

Kaluluwa’y dumaratal/Sa tapat ng Durungawan

Kampanilya’y tinatantay/Ginigising ang may buhay

Kung kami po’y limiusan/Dali-dalian po lamang

Baka kami mapagsarhan/Ng pinto ng kalangitan

Kaluluwa kaming tambing/Sa purgatoryo nanggaling

At tulad ng mga nangangaroling, bibigyan din ng mga barya ang mga bata at maliit na salapi ang matatanda. Walang humpay itong pangangaluluwa sa dalawang gabi, sunod-sunod. Tila nagkakabalitaan pa nga, tulad sa karoling, kung sino ang madamot at mapagbigay.

Ang umaawit ba ay umaako ng personahe ng yumaong kaluluwa, gaya ng isinasaad sa awit? Hanggang ngayon ay hindi ko alam kung ano ang ibig sabihin ng pangangaluluwa. Wala namang nakapagpaliwanag nito sa akin. Isa ito sa mga bagay na parang pamilyar pero wala kang masasabing malalim, tulad ng pagkain sa fastfood, ng berdugong kumikidnap ng mga bata, sawa sa dressing room ng Robinson’s department store, at iba pa.

Pero sa paglusob ng sambayanan sa sementeryo sa todos los santos, ginugunita ang mga mahal na naunang yumao. Nilinis ang mga puntod, pinipintahan ng bagong kalburo, dinadamuhan at tinitirikan ng kandila. Itinuturing na ‘kasalanang mortal’ ang hindi man lamang magpakita sa mga yumao sa puntod. Magsasalitan ng oras ang mga magkakagalit, o hatinggabi dadalaw ang gustong umiwas sa trafiko.

Sa ngalan ng mahigit nang 750 nang aktibistang kaluluwang biktima ng karahasan ng estado, tumatanghod sila sa ating durungawan. Tulad ng mga mahal na naunang yumao, gunigunita natin ang mga aktibista bilang kapamilya, kasama, kaibigan at kamamamayang may napakahalagang kontribusyon sa pagsusulong ng ating kolektibong buhay. Hindi sila malalagay sa tahimik kung walang katarungan na makakamit.

Si Obispo Alberto Ramento, tagapagtanggol ng masang inaapi; Si Ka Fort ng unyon ng Nestle; si Leima Fortu, tunay na guro ng bayan; Juvy Magsino, makabayang opisyal; Honor Ayroso, makata at organisador ng mga magsasaka; Fr. William Tadena, makabayang pari ng Philippine Independent Church; Feliditu Dacut, makabayang abugadong tagapagtanggol ng karapatang pantao….

Mga magulang ng walong anak, sina Expedito at Manuela Albarillo; Edwin Pastor, drayber ng tricycle; Isaias Manano, aktibistang makapesante; Emilio Santilla, edad 70; Rev. Edison Lapuz, pastor ng UCCP; Eden Marcellana, ina ng dalawang anak at manggagawa para sa karapatang pantao; Eddie Gumanoy, manggagawa para sa karapatang pantao; Danny Macapagal, lider sibiko; Danny Ladera, konsehal ng Tarlac City; Beng Hernandez, manggagawa para sa karapatang pantao….

Kasama rin ang mga kabilang sa nawawala-- ang mga mag-aaral na sina Sherlyn Cadapan at Karen Empeno na pumiling kumilos para sa interes ng batayang sector, at iba pang daan-daang dinukot sa ngalan ng kontra-insureksyon. Nabuhay silang mabuting tao dahil nabuhay sila hindi para sa kanilang sarili. Hindi rin ininda ang pamilya kahit pa para sa kanilang hinaharap ang pagkilos. Mapanganib man ay binili nilang mabuhay sa panganib, kasama ang mayoryang hanay ng naghihikahos—lalo na sa katarungan—na mamamayan.

Kung itinanong ni Andres Bonifacio, “Aling pag-ibig pa ang hihigit kaya, sa pagkadalisay at pagkadakila?” Sinagot rin niya ito ng “Gaya ng pag-ibig sa tinubuang lupa.” Wala na nga, wala. Pagpupugay sa mga martir ng sambayanan!

Thursday, November 30, 2006

Buti pa (dagli)

Buti pa ang kalendaryo, may date, yung ibang tao, wala…

Buti pa ang Hershey’s, may kisses, yung ibang tao, wala…

Buti pa ang sugat, iniingata’t inaalagaan, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang unan, katabi’t inaakap sa gabi, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang kilusan, nag-aalab, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang baso, dinadampian ng labi, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang lesson, inuunawa, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang kamalian, pinapansin, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang sinehan, pinpipilahan,yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung masa, nag-iinit, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang bubong, tinitingala, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang tindera sa palengke, nagpapatawad, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang panyo, iniiyakan, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang awit at tugtog, magkasama, yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung E.D., kinasasabikan, yung ibang tao, hindi….

Buti pa assignment, inuuwi, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang lungs, malapit sa puso, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang typewriter, nata-type-an, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang kotse, mahal, yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung C.S.C., nagtatapat, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang pangit, hinahanap, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang probabilities, may chance, yung ibang tao, wala…

Buti pa ang patay, dinadalaw, yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung aksidente, pinagkakaguluhan, yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung mass leader, pinapakinggan, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang AIDS, nababalita, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang hiniga, hinahabol, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang film, nade-develop, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang problema, laging iniisip, yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung petisyon, sinasang-ayunan, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang nagkakasala, pinapatawad, yung ibang tao, hindi

Buti pa ang TV, natu-turn-on, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang artista, napapansin, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang utang, naaalaala, yung ibang tao, hindi…

Buti pa yung welga, ipinaglalaban, yung ibang tao, hindi….

Buti pa yung pera, may halaga, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang radyo, pinakikinggan, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang hotcake, mainit, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang telepono, kinakausap, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang rali, nagkakaisang-hanay, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang maysakit, kinakaawaan, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang pangarap, gusto, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang takot, sinasamahan, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang jacket, hinahanap kapag malamig, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang aktibista, hindi natatakot, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang ice cream sweet, yung ibang tao, hindi…

Buti pa ang sapatos, may kapares, yung ibang tao, wala…

Buti pa ang rebolusyon, isinusulong, yung ibang tao, hindi….

Buti pa ang sosyalismo, may kinabukasan, yung ibang tao, wala….

Di ba?

(Halaw sa “Enjoy Itich!”, padala ni Tony Balmeo sa email, inakses noong 13 Nobyembre 2003.)

Pananalita sa Paglulunsad ng Publikasyong Iglap, 23 Nov 06

Mapagpalayang hapon sa ating lahat.

Ang Publikasyong-Iglap ay kinonseptwalisa ng kagurong si Joi Barrios na ngayo’y itago na lang natin sa pangalang Gng. Josephine Leblanc, dakilang maybahay sa Boston, bilang mabilisan at malikhaing pagtugon ng hanay ng guro at manunulat sa umiigting na politikal na kaganapan. Una sa seryeng ito ang “Pakikiramay” ng mga tula ng pakikidalamhati at pakikiisa sa mga naging biktima ng marahas na dispersal ng piketlayn ng mga manggagawang bukid sa Hacienda Luisita. Ikalawa ang “Truth or Consequence” ng mga tulang naglalayong magtanggal sa pekeng pagkapangulo ni Gloria Macapagal Arroyo.

Ngayong hapon ay dalawa pa ang ipinagmamalaking madaragdag sa serye, pawang may inobasyon sa pagpapabuti ng Publikasyong Iglap. Naglahok ng pormang kritikal na sanaysay para sa Kontra-Gahum na nagbibigay-diin sa napakahalagang papel ng akademiko sa paglilinaw ng mga disiplina at interdisiplinang lapit sa paglaban sa politikal na pagpaslang. Naglahok naman ng pormang kwento para sa Subverso na pumapaksa naman hinggil sa pakikibaka laban sa politikal na pandarahas ng rehimeng Arroyo.

Kung sisipatin ang mga bagong guro at manunulat na lumahok sa dalawang proyekto, masasabing lumalawak ang ating hanay. Mas marami ang gustong magdagdag ng kanilang tinig sa karumaldumal na kaganapan sa ating kasalukuyang kolektibong karanasan sa rehimeng Arroyo.

Ang dalawang karagdagang libro ay inihahandog sa kulang na 800 biktima ng politikal na pagpaslang ng estado. Sa kanilang alaala at sa patuloy na pakikibaka ng kanilang mga kapamilya, kaibigan at kasama iniaalay ang paglulunsad ngayong hapon.

Sinabi na ni Pilosopo Tasyo ang rasyonal kung bakit ginagawa ang ginagawa natin, para masabing “hindi lahat ay natulog sa magdamag.” Marami ang nanatiling gising, nababahala at napapasulat, kundi man, nag-aaral at nagpupulong, naglulusad ng mga taktikang pagkilos, nagsusuma, nagtatasa, o nagpupuna sa sarili.

Mahalaga ang papel ng guro at manunulat bilang kaisang-hanay sa intelektwal na gawain. Inilalapit ng guro sa mga estudyante ng kanyang klasrum ang mga karanasan politikal ng nakikibakang mamamayan, kung bakit pinapaslang ang mga pinapaslang, kung bakit ipinagpapatuloy ang pakikibaka kahit na napakaraming pinapapaslang. Kaya may teacher’s guide ang mga libro ng Publikasyong Iglap, nagmumungkahi ng lapit sa pagtuturo ng mga panitikan hinggil sa politika ng pagbabago.

Ang manunulat naman ay mas kumplikadong nilalang. Mag-isa siyang nagtitika ng kanyang akda, at kalimitan ay bitbit ang burgis na pananaw hinggil sa mga politikal na karanasan. Ang ipinagkaiba, wish ko lang, ay pinaglimian di lamang ng mga manunulat ang kanilang mga talinhaga at mga salitang ginamit gaya ng nararapat na paglilimi sa politikal na pananaw, kasama ang partisanship at pang-uring pagsusuri, sa mga paksang piniling talakayin.

Ang CONTEND ay grupo ng progresibong akademiko rito sa UP, kasapi ng Alliance of Concerned Teachers. Nilalayon ng mga libro na hindi lamang manimbang hinggil sa kaangkupan ng pagsusuri at pagkamalikhain sa politika ng akda, kundi bilang pagtataya, hindi man buhay, sa giyerang intelektwal na nagaganap sa akademya. Kasama rito ang pagbabato ng mga itlog sa bugok at pag-heckle sa mga galamay ng rehimen. Marami sa mas malaking hanay ng guro sa UP ay naging buruktrata ng mga nauna’t kasalukuyang rehimen, tinubigang gaas ng mga think-tank ng rehimen para rasyonalisahin ang pasismo at neoliberalismo nito, at ang iba ang kasamang nangliligwak sa Kaliwa na tila mayroon pinauusbong na bagong kilusang masa kahit wala naman.

Patuloy na tataya ang CONTEND sa pagigiit hindi lamang ng usaping disiplinal sa akademya kundi ng paggigiit ng mapagpalayang posisyon bilang tampok na diwa kung bakit kami nagtuturo at nanghihimok ng pakiisa sa mas malaking hanay ng kilusang masa.

Nagpapasalamat kami sa mga kapwa akademiko at manunulat na nakitaya, kasama ng Ibon Publishing at ACT, at sa mga kasama at bisita, kaguro at kamag-aaral sa pakikibaka. Naituro na sa atin ng kasaysayan ang aral ngayong hapon, humayo at magparami; tibayan ang hanay, gapiin ang kaaway; hanggang sa tagumpay ng tunay na kalayaan! Mabuhay tayong lahat.

Wednesday, November 08, 2006

Subverso: Mga Tula at Kuwento Laban sa Politikal na Karahasan (Publikasyon Iglap Cover)

CONTEND Statement on Killing of Dr. Rodrigo Catayong

Rage Against this Madness!
Justice for Dr. Rodrigo Catayong, Professor of Eastern Samar State University
Justice for All Victims of Political Killings and Repression
November 7, 2006

6:15 a.m., Sunday morning, last November 5, 2006, Dr. Rodrigo Catayong, 55, was about to hear mass with his wife when two bonnet-wearing assailants shot him dead. Police reports disclose that he suffered eight gunshot wounds – four in the face, twice in the chest, once in the neck and back. Seeing her husband bloodied and lifeless, Marcela, 54, collapsed. On a beautiful Sunday morning and about to give thanks to God for her husband's 55th birthday just two days earlier, witnessing the gruesome assassination of her husband must have been the last thing on her mind.

For everyone who knew Dr. Catayong, his manner of death must have been totally unexpected as well. They knew that he had his convictions like many who pursue a life of the mind. He was an officer of the Alliance of Concerned Teachers and was elected as Chairperson of Katungod-Eastern Samar, a provincial human rights organization. However, he was also a fulltime Professor with a doctorate degree and expertise in sericulture at the Eastern Samar State University. Like many of us in the academe, he also served in the administration of the state university as the College and University Secretary. For sure, overseeing the Board of Regents meetings and running the day-to-day affairs of the College as Secretary occupied most of his time over and above the teaching duties he may have had. That is why when his name was included in a divulged anti-communist hitlist along with one public school elementary teacher, two other professors from the state university, a local media man, a policeman and leaders of progressive party-list organizations, even a town mayor; no one believed anyone would pull such sinister designs against him and much less mark him as the first target.

But this is the madness that pervades the Philippine countryside under Arroyo's all-out-war against so-called communists. Almost 800 have been victimized by this "dirty war" since the beginning of her term. In the last few months, these state-sponsored liquidation squads have taken on a more brazen countenance. Undeterred by international criticism, they have felled bishops and priests (Bishop Alberto Ramento), lawyers (Atty. Felicito Dacut), and now teachers and professors. We already count eight among our ranks who have been killed by these death squads (Leima Fortu, Victoria Samonte, Gabriel Casuga, John Lingkuran, Rodrigo Apolinar, Napoleon Pornasdoro, Danilo Hagosojos and now Dr. Rodrigo Catayong). Sherlyn Cadapan and Karen Empeño remain missing months after they were abducted. What is common among all of them is their unwavering conviction for truth and justice.

This week alone, armed men barged into Emerlito Dizon's home in Zambales and shot him in front of his wife and kids. The peasant leader managed to survive and is now recuperating in a local hospital. Last November 1, policemen raided a convent of the Good Shepherd Nuns in Agusan del Sur without any search warrant.

The blood and gore of GMA's policy to "neutralize" dissent has reached our courts, our churches, our convents and our schools. Unless we reason and rage against this madness, there will come a time when no profession will be safe and no place can be a sanctuary for freedom-loving Filipinos under the iron-hand rule of an illegitimate president hell-bent in holding on to power.

Hustisya para kay Dr. Rodrigo Catayong!
Hustisya para sa lahat ng mga biktima ng pulitikal na pamamaslang at represion
Patalsikin si Gloria Macapagal-Arroyo

Friday, November 03, 2006

A. (short story)

A.

para kay JM

26 Oktubre 1998, Hardin ng Rosas

Tahimik siyang dumating sa buhay, tulad ng di inaasahang regalo. Tahimik din kaya siyang aalis, na sa aking pagpikit at muling pagdilat, tanging imahen ng kanyang maamong mukha ang unti-unting naglalaho? Pinapasok niya ako sa kanyang buhay, isang bahagi man lang nito gayong sa akin, buongbuo ko siyang pinatuloy. Sana’y maalimpungatan ang panahon at makalimutan ang oras ng pag-alis. Pero sadyang ganito ang mga tahimik na pagdating. Di naalimpungatang narito’t nag-aantay na. Ayaw kong magwakas ang katahimikan at kasiyahang dulot nito, na sa unang pagkakataon ay sabayang dumating. Sabayang din aalis nang walang pamamaalam.

Pinatuloy ko siya sa panahong walang gustong tumuloy at pamandalian man lamang mamalagi. Sadyang mailap ang mga bisita, lalo na kapag umaasang may dumating. May maririnig na mga yapak, may katok sa pinto, may kaskas ng sapatos na pinupunas sa basahan, may ngiting bitbit sa bukana ng pagkakataon. Mailiap din pala ang pagnanasang manatili ang isang pinapasok—pinagkape’t pinamerienda, pinaghahanda ng hapunang maaring hindi naman makasalo. Kahit anong sandali, maaring mamaalam. Hindi mapipigilan, hindi mapapakiusapan maglaan pa ng sandali. Nararamdaman niya ang ganitong pagnanasa, at lalong napapabilis ang kanyang pagnanais makaalis at maglaho. Siya’y tila isang lumalabong nilalang, tila maglalaho anumang saglit. Mabigat mamaalam, lalo na’t walang katiyakan ang pagbabalik.

Pinapasok ko siya sa panahong gusto kong magpatuloy sa aking buhay, sa yugtong gusto kong muling mabuhay. Akala ko’y alam ko na ang lahat na dapat matutunan para mabuhay. Ito ba ang buhay? Ang magkaroon ng natatanging lakas sa pangungulila para sa isang iglap na nilalang? Bakit nangungulila gayong naririto naman siya? Bakit tiyak ang iyong paglisan? Nangungilala ako sa iyong tiyak na paglisan. Nangungilala sa sa napipinto kong muli na namang pag-iisa. Nangunguliala ako sa aking pangungulila.

Clubs. One hanggang nine, three by three ang mga hanay. Instruksyon: Gawing suma total ang 15 sa tatlo-tatlong cards—pahalang, pababa, palihis, pataas. Dalhin ang mga numero sa isang tiyak na antas. At kami’y walang kapagurang isinakatuparan ang kahilingan. Sa pagitan ng pagsasaayos ng bilang, may naisip ako. Bakit ako, tila walang katiyakan pa rin itong sinasambit na katiyakan? Matapos ng mahabang pagpupursigi, kahit ayaw namin ng ganitong bonding, ay inalay namin ang kasagutan.

Bigla-bigla’y may bagong kahilingan. Tulad ng unang batas, ang mga sumunod na hugis ang pinahulaan, may mga tiyak na kasagutan. Wala ang mga sagot sa aking utak, nakatutok sa pagresolba ng mga paulit-ulit na mga numero. Hanggang sa lamunin kami ng numero’t hugis, hanggang sa dumating ang oras na mamaalam na. Pero pinagbigyan mo kami, mamamaalam lamang matapos ng isang maagang almusalan ng sopas. Palipas-gutom, palipas-lamig sa parating na bagyo.

Umibis ka ng sasakyan, nagpasalamatan tayo sa oras na nagtagpo’t nagkasama. At nagsimula ang pangungulilang tanging ako lamang ang umuunawa. Ang regalong dumating at hindi inaasahan ay bigla ring aalis nang hindi inaasahan. Bubuntong-hininga ako nang malalim. Ang regalong hindi inaasahang dumating ay kaagd na namang naglaho. Magpapasalamat sa pagkakataon na makadaupampalad. Magpapasalamat sa mga hugis at numero. At nagsimula nang mapaang-abot sa akin ang pangungulila, tiyak ang kawalan-katiyakan.

1 Nobyembre 1998, Quezon Memorial Circle

Narinig ko sa radyo, habang papunta sa bahay ng kapatid ko sa Welcome Rotonda dahil wala naman iba pang imbitasyong dumating. Gayong may nangakong tatawag para mag-inuman. Naalaala ko kaninang madaling-araw, habang sapilitang kitang inihahatid sa Philcoa, para kang bata sa pagbigkas ng kung ano-ano: “Magdra-drive ako hanggang…” Para tayong nasa buwan sa pag-ikot dito.” “Ano kaya ang hitsura nating mula sa space habang umiikot tayo sa Circle?”

Ngayong hapon, sa pagtungo ko sa Welcome, mula sa isang kanta: “All that shimeers in this world is short to fade.”

2 Nobyembre 1998, Hardin ng Rosas

Sa aking panaginip, madadatnan kitang nakatungo ang iyong ulo sa hita’t nag-aantay, matapos ng tatlong oras sa baitang sa hagdang pimakamalapit sa pintuan ng bahay; mapupungay ang iyong mga mata’t maamong ipapadantay ang iyong buhok at mukha sa aking kamay na kanina’y may bitbit na bag ng groseriya; hindi ka iimik, nakapikit na sinasalat ng iyong mukha ang aking palad.

Sa aking panaginip, darating ka habang lumalamig ang bagong lutong walnut brownies; magkakape tayo’t magkukuwentuhan tungkol sa kung ano-ano—mga palaisipan, mga biro, mga pasaling at patama; magkukuwentuhan tayo tungkol sa kung ano-ano maliban sa dapat sigurong pag-usapan: at lilipas ang oras na parang namalikmata lamang tayo; lilipas ang oras at hindi ka magmamadaling magpaalam.

Sa aking panaginip, yayayain mo akong tumabi’t dumantay sa iyong hapong katawan; yayakapin kita’t hahalikan na parang sanggol na nangangailangan ng pagmamahal; hahayaan mong mabasa ko ang iyong mga panaginip, mapakinggan ang alingawngaw sa tibok ng iyong puso; ako ang magmamatyag habang ikaw ay nahihimbing; iduduyan ka ng yapos at damipi ko sa mga bilog na buwan at maririkit na bituin, ng mga alon at kabibe, ng pagliliwanag matapos ng matagal at malungkot na kadiliman.

Sa aking panaginip, hahablutin mo ang aking siko para matapat ang aking labi sa iyo; hahalikan mo ako na parang wala nang bukas; sasamsamin mo ang aking likido, at ako rin naman sa iyo; hahayaan mong gabayan ng iyong dila ang lahat ng bahagi ng aking bibig, papasok sa aking kaluluwa; kikilalanin mo ako bilang ako, at ako naman, ikaw bilang ikaw—walang labis at walang kulang; maghahalikan tayo hanggang sa mamanas ang ating mga labi.

Sa aking panaginip, gigisingin mo ako isang madaling-araw; hindi ko matiyak ang iyong paanyaya, napapangiti ako bagamat may bakas ng agam-agam ang iyong maamong mukha; aayain mo akong kumain sa ating paboritong 24-hour restaurant; ikaw ang oorder ng ating paboritong almusalan; magkukuwento ka ng kung ano-ano, maliban sa talagang dapat pag-usapan; matapos ay aayain mo ako sa Sunken Garden; habang magkatapat na nakahiga sa damo, aantayin natin ang unang sinag ng araw; isang patak ng luha mo, matapos ay ang tiyak na huling pamamaalam.

Sa aking panaginip, maayos marangal at may pagmamahal ka pa rin sa paggayak at pagbigkas ng katiyakan.

Sa aking panaginip…

Payo ng Mga Ateng

2 Nobyembre 1998, Hardin ng Rosas

Ang Buwan: Kung kailan ka pa tumanda, saka ka pa nalulon sa ganyan. Kami naman ay dumaan diyan noong twenties pa.

Late-bloomer ako. Fourth-year college na nang malaman kong gusto kong magsulat, 25 na nang malaman kong gusto kong magturo.

Ang Buwan: Maging maliga ka na lang sa kaya niyang ialok.

Bakit umaasa pa rin ako kahit na tanggap kong wala nang sex?

Ang Buwan: Dahil may gusto ka pa ring mangyari, at iyon ay hindi niya kayang ibigay. Alam mo yon. Ayan, na-LSR ka tuloy. Di ba nawindang sa iyo ito noong bata-bata pa kayo? Pero alam niyang nasa kanya ang problema.

Ano ba ang pwede kong gawin, kung gusto kong ipagpatuloy ito?

Si Ligaia: May tatlo kang pwedeng gawin. Una, pwede kang mag-Pygmalion mode. Dalhin mo siya sa iyong mental at physical reality. Paenrolin mo sa certificate program sa Malikhaing Pagsulat o Theater Arts.

Interesado siya sa Human Kinetics.

Si Ligaia: Pwede rin yon. Basta, kailangang mahablot mo siya sa iyong realidad. Sabi nga ng isang practitioner nito, “para siyang kumakain sa iyong mga palad.” Ikalawa, pwede kang mag-Jaime Zobel mode. Dalhin mo siya sa realidad na gusto niyang tumungo. Magbakasyon kayo sa Boracay, kumain kayo sa mamahaling restaurant, mag-tripping kayo sa lugar na hindi niya mapupuntahang mag-isa. At ikatlo, mag-Joi Barrios mode ka. Padalhan mo ng home-made oats-raisin cookies, home-made bread, home-made santol jam, home-made kamias preserves; tulaan mo; bilhan mo ng vitamins at anis-anis na kailangan sa kanyang trabaho.

Pero hindi naman ako tweetums.

Ginoong Padded Shoulders: Wala kang aasahan.

Nagkikita kami sa labas ng trabaho, kahit madalang.

Ginoong Padded Shoulders: Extension of the workplace lang yon.

Gagawin niya akong ninong.

Ginoong Padded Shoulders: Dahil ikaw ay good customer na.

Ang lupit mo.

Ginoong Padded Shoulders: Dahil ako’y tunay mong kaibigan. Bakit ka ba hirap na hirap na makausap siya sa labas ng trabaho? Dahil wala naman kayong mapapag-usapan, wala ka sa mindset niya maliban sa loob ng trabaho. Mainam pa dati, talagang sexual lang ang pagpunta mo sa A. Ngayon, umaasa kang mas malalim ang inyong pinagsasamahan. Lumilikha ka ng fantasyang alam mo naman ay hindi darating.

Mr. Tsines Arreneow: Magbate ka na lang, mas maliligayahan ka pa.

Ang Multo

30 Oktubre 1998, A.

Halloween Contest. Hindi kita gustong pansinin. Hindi ka na naman tumawag. Buong araw akong nag-antay, tulad ni Godot, sa wala. Hindi sana mapapadpad, kung hindi lang sa kinondisyon ang kasama ng kaklase sa college. Siya naman ang nag-aya. Ang Consultant ay nasa Zamboanga, namumukadkad sa Queen City of Flowers. Ako naman. Naririto.

Halloween Contest. Sumayaw ang tikbalang, nakabalot ng itim na brief ang kanyang higanteng tabako. Lumabas ang mga demonyo, sutlang pula ang mga kapa. At ikaw naman ay nagtulad ng “The Crow.” Pinintahan ng puti ang mukha, itim ang pinid ng mata’t labi, tulad ng harlequin. Nahihiya ka, sa di ko mawaring dahilan. Kaya mabilis na umakyat at baba ka sa entablado. Hinampas mo ang dingding sabay sigaw.

Bigla kang tumabi dahil ninais ko, suotsuot pa rin ang make-up at costume. Biglang nagpaliwanag. Biglang nagbago ang ihip ng hangin at ako’y nanatiling nakapinid sa upuan.

Pumunta ako sa bahay ng kapatid ko sa Welcome, pinanood ang pelikula ng figura mo. Isang multong naghihiganti sa di-makatarungang pagkamatay nilang mag-irog. Anino sa dilim.

Sa pagitan ng iyong paghubad ng shorts at sando, at pag-area, patayo’t pagbabalik sa upuan; sa pagitan ng aking pag-iwas sa iyong mabigat na pagdantay, paglipat sa katapat na upuan, umalis na ang aking kaklase; sa pagitan ng mga putolputol na kwentuhan at pag-alaala, ninais kong titigan ka, ang multo sa aking buhay.

Happy Halloween, wika ng isa mong kasamahang madalas kong hindi rin pansinin.

Q & A

19 Oktubre 1998, Bahay ng Consultant

Sa di-inaasahang pagsasama-sama natin, kabilang ang iyong mga katrabaho, nagkukwentuhan tayo tungkol sa susunod na Mr. A. contest sa Disyembre. Kapiling natin, ang kasalukuyang Mr. A., nagbibigay ng ginintuang payo. “Kailangang charming ang sagot sa question-and-answer portion.”

“Ano ang tinanong sa iyo?” usisa mo.

“Ano, sa tingin mo, ang pinakamagandang bahagi ng iyong katawan, at bakit?”

Kumunot ang iyong noo. Tumingin ka sa akin. “Paano mo sasagutin ito?”

Sumikat na ang araw, hindi pa rin gising ang utak ko dahil hindi pa nga nakakatulog. Itinuro ko ang aking utak. “Hindi, paano mo sasagutin ito para sa akin.”

Nagpatuloy si Mr. A. “Higit sa lahat,” ika niya, “kumuha ng guests na magju-judge.”

Nauna ang Consultant, “Ang kilay mo. Dahil maraming napapa-oo.”

Singit ko, “Ang ngiti mo. Dahil habang lalong ipiangkakait, lalong pinagnanasaan.”

Kumunot muli ang iyong noon. At, sa isip ko, kahit pa nakatakip ang iyong buhok sa mata, muli kang nagnakaw ng tingin sa akin. Tulad ng madalas kong gawin sa iyo.

Ang Pagkampay ng Pakpak ng Anghel

10 Oktubre 1998, Bahay ng Consultant

Unang quorum ng mga kasapi ng square table. Dalang guests sa A., ang Professor at ang Consultant. Dalang guests sa bahay mula sa A., sina Payaso at Playboy. Narito tayong lahat para siluin at lamlamin ang pagkampay ng pakpak ng anghel.

Naghanda ng mga kasangkapan. Botelya ng pag-ihip at pagsilo. Sa loob nito, tubig na pakuluan. Aluminum foils, pinino’t nirolyo para pangsilab at paningas. Inihanda ang mga munting kristal. Sinilaban sa rolyo hanggang sa maging likido. Nagpapakita na ang kumakampay na pakpak ng anghel!

Mailap ang anghel pero nalilikob pa rin ng malumanay na pasalo’t pagsilo ni Payaso, ang panungahing mangangaso ng quorum. Iniaalay sa iyong bibig ang muli’t muling pagkampay ng mga pakpak ng anghel, tigdalawang direksyon ang paninilo.

Ang pagpasok ng pakpak ng anghel ay pakikiisa sa mga hapong kaluluwa ng apat na nilalang. Ang anghel ay pumapaloob, hinahawaan ng kasiglahan ang mga nagsusumamong kaluluwang nagkakaisa ngayong gabi. May kagyat na kaginhawaang dulot, may tiyak na pangakong di napapako. At hinayaan naming saniban kami ng anghel, bawat nilalalang at ang kabuuan ng grupo.

Magaan at matikas ang kwentuhan. Bukas na bukas. Kung ano ang gustong malaman, sya ring inihahapag para mapagsaluhan. Pati ang mabigta na sama ng loob sa kanya-kanyang trabaho’y naging magaan. Masarap magkwentuhan na lumilipas ang oras, napapag-iwanan ng malgkit na kaisahan, nagtatagumpay laban sa mapanupil na panahon. Masarap magkwentuhan kapag hindi bilang na bilang ang oras ng pakakaisa, kapag handang magbigay at magpaubaya. Maraming salamat sa kalabisan, lalo na sa mundo ng kasalatan, o ang tanging labais ay ang panunupil ng isa sa isa. Sa biglang kasiglahan, nais pang muli’t muling mabuhay.

Maraming salamat, mga humpay ng pakpak ng anghel. Sa pag-iwan at pagdala mo sa amin sa isa’t isa, maraming salamat.

Karaoke Lesson 1

10 Oktubre 1998, Bahay ng Payaso sa Bulacan

Minsan ay inihatid ka namin ng Consultant sa inyong bahay sa Bulacan. Inaya mo kaming bumaba muna, akala ko’y magpapa-Coke ka dahil nanunuyo ang ating mga lalamunan sa pagsilo sa kumakampay na pakpak ng anghel. May kinalikot sa sa TV at maya-maya pa’y tumugtog na ang music mula sa karaoke machine, lumabas ang mga titik sa screen. Para tayong nasa Sesame Street, sinusunan ang mga letra’t salita na nagiging blue sa akmang kumpas ng musika.

May boses ka pala, isip ko sabay alaala sa mga pagsabay mo sa kanta sa A. habang tine-tabel kita. Tila malulusaw ako, maligamgam ang iyong tinig. “Faithfully” na iniisip ko’y iniaalay mo sa akin. Tinitigan kita at para akong may nasilip na bago sa iyo. Marami pa talaga akong hindi alam sa iyo.

Tila malulusaw ako, dahil ganito rin ang libangan ng aking unrequitted love sa U.S. At ganito rin ang pakiramdam ko, dahil alam kong pipilitin mo rin akong kumanta. At kahit sabihin kong wala talaga akong boses, sasabihin mong katuwaan lang naman. Tayo-tayo lang naman. Naititiyak ko, pagkatapos kong kumanta, hindi na muli akong maiimbitahan.

Tumanggi ako nang ilang ulit pero mapilit ka at ang Consultant, na walang takot dahil libangan ang karaoke sa Zamboanga. Tumanggi ako dahil talagang kapag pumayag ako’y tunay na ang pagmamaliit ko sa aking sarili. Hindi naman ito hahantong sa eksena na mas magiging endearing ako sa iyo, tulad ng pagkanta ni Cameroon Diaz sa My Best Friend’s Wedding.

Dumaan ang apat na oras at ilan pang pagtatangkang malagay sa tono. Matapos ng tatlo kong pagkanta, kahit pa ako gabayan ng Consultant, wala na ngang nagtangkang alukin pa akong muli. Lumabas ako at naupo sa balkonahe, hanggang ngayon ay napakalayo pa rin sa akin ng aking boses. Parati pa rin itong estranghero sa akin, lalo’t kapag tinangka kong kumanta, lalo na para sa iyo. Pakiramdam ko’y namamatay sa ere na paro-paro, gumegewnggewang na babagsak sa lupa ang nasa loob kong pakpak ng anghel.

Karaoke Lesson 3

2 Nobyembre 1998, Karaoke Cubicle sa Shoemart

“Huwag kang mahiya. Mag-enjoy ka,” payo ni Jovita, ang co-teacher ko na kasama ng isang chorale sa university. Inaya ko siayng magkaraoke at tulungan ang aking boses na magkaroon ng porma. Pumayag naman siya pero hindi pagkatapos tanungin kung bakit. May nakilala kasi ako, sabi ko. Mahilig siyang magkaraoke at nahihiya naman ako dahil alam mo naman ang kultura ng karaoke, participatory.

“Manggagaling ang power ng boses mo sa tyan, dibdib at noo,” banggit niya, kasama ng module na inihanda niya para sa akin. “Basta, kanta ka lang nang kanta. Pagkatapos rerepasuhin natin ang isang gusto mo.”

“Kailangan talagang enseyado ka. Lahat ng kumakanta sa karaoke, alam na ang kanilang kakantahin. Performance level na lang.”

“Ngayon naman, huwag mo lang basahin ang mga salita. Mag-emote ka, kausapin mo. Teacher tayo, kaya parang nagkukwento tayo sa harap ng klase. Isipin mong nandiyan siya sa harap mo, paano mo ngayon sasabihin sa kanya ang lyrics?”

Pinakagusto ko itong huli niyang payo, magandang motivation para kumanta ng nakapagngunguyngoy na awitin. Sabi pa naman ni Jovita, magsimula ako sa ballads. At lahat ng ballads na alam ko’y tila pinipilas ang aking puso.

Karaoke Lesson 2.5

Oktubre 1998

Madalas mo akong biruin. Ikinuwento mo sa isang kasamahang tineybol ng Consultant ang pagtambay namin sa inyong bahay, ang pag-jamming sa karaoke. Sabi mo’y nahihiya at tumatanggi pa nga ako ng una, pero sumabak na rin. Sabi ko’y wala talaga akong boses, napilitan lang. Pero pinuri mo ako, “Magaling ka ngang kumanta.” Tinama kita, “Wala akong tono.” Lumapit ka sa akin, para kang may ibubulong. Nakangiti mong inulit mo ang iyong sinabi sabay rolyo ng iyong dila sa aking pisngi. Nahalayan ako. Sabi ko’y “Hindi ka nga tinigasan noong prinayveyt show kita.” At ikaw naman ang nahalayan.

Puting Maskara

21 Oktubre 1998, Pabalik sa University

Sumakay ka ng kotse, hindi pa nagsusuot ng pantaas. Sabi mo’y pinatutuyo mo pa ang putting maskarang nakapinta sa mukha mo. Kanina, pareho kayo ni James Dean na nagkaraoke na nakasuot ng facial mask. Galing ng Japan, maganda ito, sabi mo. At nahibang ako dahil napakanatural ng iyong pagkilos kahit na pintado ang inyong mukha.

Para kang si Zorro, ano kayang kabutihan ang idudulot mo ngayong gabi?

Sinundo natin ang Consultant. Pinagyabang ko sa kanya na nagpakadakila ka naman kaninang hapon para lamang makuha ni James ang kanyang quota ng pakpak ng anghel na ipinagkait ng iba mong kasamahan. Mainit pa naman ngayon ang mga paligid na pinaglalagian ng mga pakpak ng anghel. Pinagbilinan pa kita, huwag mong ginagagawa ang pangangalap ng pakpak ng anghel para sa iyong mga kasamahan. Pababayaan ka nila kung may mangyari sa iyo. Dumantay ang iyong kamay sa aking balikat, ang unang kusang loob mong pagsalat sa akin. Ibang-iba sa ipinayo kong pagdantay ng iyong kamay sa aking hita kapag tine-table kita. Kahit pulpol ang aking boses ay may nasabi rin palang makakapag-command ng ibang sentido. Buti na lang at kahit pulpol ag aking boses ay matalas naman ang aking sentido ng pagsalat.

Ang Imahen sa Salamin

21 Oktubre 1998, Bahay ng Payaso sa Bulacan

Tinapos na ang ikalawang sesyon ng karaoke sa inyong bahay. Pintay mo na ang TV. Kinuha mo ang barbell na hiniram mo sa Consultant. Wala kang pantaas, nagsimula mong buhatin ito patagilid. Nagtanong ka sa iyong kuya kung tama ba ang iyong ginagawa. Nanood din si James Dean na kanina pa paulit-ulit na nagsasabing payat ang kanyang katawan. Nakaharap ka sa salamanin, nakatabi ako sa salamin. Salamin, salamin, sino ang pinakamagandang lalake sa balat ng lupa?

Nakikita ko ang iyong katawan, ang kabuuan nito. Nakikita ko ang mga hugis ng iyong kalamnan. Nakikita ko ang seryoso mong mukha, maamo pa rin. Para akong nahiya, napatitig ako sa patay at blangkong screen ng TV.

Sinapian

8 Nobyembre 1998, sa A.

Inaya ko ang Consultant na magtequila sa bahay ni Ligaia, bago pumunta sa A. Tamangtama at dumaan kami sa groseriya’t nakabili ng lemon. Sa tea cups kami nagbuhos. Masama pa rin ang loob ko, dahil kagabi lang sa A. ay may tensyon na naganap sa pagitan ko at ni Payaso. Numuka ang kanyang bibig, ninenerbyos na ipinapakiusap sa akin. Dalawang beses kong ipinaulit sa kanya, hindi ko siya maintindihan. Pagkatapos ng pangatlong pagpapaliwanag ay tumango ako. Namalayan ko na lang na umupo na siya sa tabi ng isa pang guest. Nagulat ang kasama kong Consultant pati si Taurus, ang mama-san sa A. Pinabalik ni Taurus si Payaso, tinanggihan ko ito nang papaupo na. Inutusan ulit ni Taurus, pero tinanggihan kong muli. Pumasok sa aquarium si Payaso.

Ipinaliwanag ko kanina sa Consultant, nakahanap lang ako ng butas para hindi na maging guest ni Payaso. Wala akong laban—hindi na nga ako umuubra bilang kaibigan, hindi rin ako umuubra bilang kliyente. Tama si Mr. Padded Shoulders. Hindi ko kayang tapatan ang lahat nang gustong mag-private show kay Payaso. Hindi ako nasaktan, hindi rin ako galit. Napapagod lang ako, wala akong kalabanlaban. Hindi ko na kayang pasanin ito. Nakakahapo ng damdamin, parati na lang akong waiting for Godofredo. Hindi ako makatulong nang maayos.

Naintindihan ko siya, hanapbuhay para sa kanyang baby, si M. Pero kailangan kong magsungit dahil pilay na pilay na ako sa lahat nang nagaganap na ito. Bugbog-sarado na ako, hindi ko na makakayanan pa kung ipagpapatuloy pa.

Nangangalahati ang bote, at hindi ito dahil sumasabay sa akin ang Consultant. May tumawag sa akin, ang kaibigan ko sa college na kasama ko sa Halloween Party sa A. Nagsimula na akong masapian nang kinukumusta niya ako.

Kinabukasan, tumawag sa akin ang Consultant. Nanghingi ako sa kanya ng alaala dahil lubos ang pagkakasapi sa akin. Iilan ang natira sa akin—ang madalas kong pagpunta sa banya kahit hindi ako naiihi, ang pagdantay ko sa dingding ng urinal, ang pag-iwas sa akin ng upo ni Traurus, ang pagsabi sa Payaso na “OK lang sa akin,” ang pagsabi sa akin ni Payaso na “malapit ka na palang maging birthday boy.” Naalaala ko rin ang pag-aya ng Consultant na umuwi na, dahila ang Playboy ay uumagahin na naman sa kanyang regular na guest. Naalaala ko ang sinabi ko na antayin na natin at nang makasabay mag-almusalan, pero tumanggi ang Consultant. Hindi ko naalaala ang pag-uwi, ang pagmaneho sa kotse sa daan papunta sa housing.

Binigyan ako ng Consultant ng alaala. Pagsakay pa lang ng kotse’y umiiyak na ako, na para akong dadalhin sa kinatatakutang doktor. Nabura ang aking make-up at mascarra, tukso ng Consultant. Sa A. ay inakala nang lahat na badtrip ako, na totoo naman. Pero inisp daw ng mga tao na nagtsongki ako. Natakot sa akin si Taurus kaya tumabi sa Consultant. Matapos ang isang oras ay ipinatawag ko kay Taurus si Payaso. Gusto ko siyang kausapin ng seryoso pero ang nasabi ko lang ay “OK lang sa akin.” Patulog-gising ako sa aking upuan hanggang sa kuhanin ni Consultant ang bill at mag-ayang umuwi, hanggang sa kuhanin ni Taurus si Payaso para mag-private show. Ok lang sa akin, isip-isip ko bago umalis ng A.

Paggising ko’y maaliwalas ang kapaligiran kahit pa may hang-over. Paggising ko’y magaan ang aking pakiramdam kahit walang alaala sa naganap. Sinapian na ako ng aking sarili.

Bula at Tutubi

10 Nobyembre 1998, Hardin ng Rosas

Noong bata pa ako, madalas maging libangan ang paggawa ng bula. Sa isang tabo, pipitpitin ang buko ng gumamela, lalagyan ng tide at tubig, at hahaluin. Mula sa tingting ng dahon ng buko, gagawa ng panilo. Isasawsaw ang tingting sa tabo, iwawagayway sa ere, at maglilipana at magliliparan ang mga bula. Maliliit, malalaki, magkakasalikop, mag-iisa. Bawat isa’y may balat ng bahaghari, bawat isa’y tumatanaw sa mundong kanilang pinapailanlangan, kahit sandali lamang. Bawat isa’y salamin ng munting mundong nagaganp sa ibaba-mag-isang bata na nakatingala sa mga pumapailanlang na bula. Sa isang iglap, isa-isang maglalaho ang mga bula. May sasayad sa lupa, may matitinik sa bogamvilla, may dadantay sa puno’t alambre. At muli’t muling isasawsaw ang tingting sa tabo, iwawagayway sa ere, at maglilipana at magliliparan muli’t muli ang mga bula.

Noong bata pa ako, na hindi ko na nakikita ngayon sa Maynila, madalas maglipana ang mga kawan ng tutubi tuwing tila bago umulan. Papasok ako sa gitna ng kawan, iaangat ang mga kamay, ikakampay. Pero wala ni isa ang dadapo sa akin. Patuloy ang paroon at parito ng mga gintong tutubi, walang kapaguran. Tatangkain kong manghuli ng tutubi. At sa bawat makulong sa aking mga palad, isasawsaw ko ang mga pakpak sa lata ng tubig. Gagapang ang tutubi hanggang sa matuyo ang pakpak, muling sasabay sa kahiluhan ng kawan. Kahit pa tila magulo ang paroon at parito, walang nagkakabanggaan. Tiyak ang direksyon ng bawat isa; gayunpaman, tiyak din ang kaisahan sa loob ng kawan. Hanggang sa ako ang magsawa o tuluyan nang bumuhos ang ulan, saka lamang maglalaho ang mga tutubi. Gumagapang kaya sila sa lupa sa pagkabasa ng kanilang mga pakpak?

Ngayong matanda na ako, wala na ang mga bulang tumatanaw sa akin, lalo pa sa kalungkutan ng pag-iisa. Ako ay nakapaloob na sa bulang nakatanaw sa malapit na kinaroroonan. Ako na ang basangbasang tutubing nakasayad sa lupa.

Pilay at Bugbog

10 Nobyembre 1998, Hardin ng Rosas

Minsa’y ako’y nagising mula sa linggo’t gaing di magkandaugapay ang aking katawan at kaluluwa sa ritwal ng araw-araw na pamumuhay na magaangaan, kahit papaano, ang pakiramdam. Matagal akong nabugbog ng aking sarili at ng imahen ng Payaso. Marami akong nararamdamang pasa sa aking katawan, kulay pula, asul at itim pa nga kahit di ko nakikita. Namamalayan kong nanghihina ako, mabigat ang pakiramdam, hindi makaurong, hindi makasulong. Nararamdaman kong nawawala na ang aking sarili sa bawat paglatay ng di mapapapantayang pag-aasam-asam sa isang lubhang napakailap na imahen. Ewan ko kung bakit ko hinahayaan bugbugin ako ng imahen. Ang pagdantay ng kanyang kamay sa balikat? Bakit nagiging sapat na itong una’t huling pagsalat sa aking mga pasa?

Para akong gagambang kulangkulang ang mga paa, o ang mga pilay na namamalimos sa tabi ng simbahan. Hindi ko man lamang maiangat ang aking sarili, hini ko rin ganap na maigalaw ang aking mga paa’t kamay. Tila ako pinako sa aking pagkapilay. Malapit na akong maging paralisado. Sa ikalawang pagkakataon sa tanang buhay ko, hinahayaan ko ang aking sarili na maging paralisado. Mas malubha ito, dahil sa unang pagkakataon ay may fasinasyon pa sa bagong karanasan ng kawalan ng kontrol sa sarili. Ngayon ay lubhang mabigat ang pasaning iniatang sa akin ng imahen ng Payaso. Ako na lumikha ng imahen ng Payaso ay siya ring lumikha nitong mabigat na pasaning imahen sa sarili. Narito ang kapangyarihan at kawalan ng kapangyarihan. Narito ang kalungkutang nakakapilay para sa hindi tiyak na pagdating ng pangako ng kaligayahan, puro panilip at palimos lamang.

Tila ao ang bolitas sa may ulo ng kanyang titi, hindi naman ako ang hinihimas ay ginawa ko namang misyon na paligayahin siya. Na sa buong katawan niya’y mayroong isang dayong bagay, mula sa labas na hinayaan din niyang makapasok at makaangkin sa kanya.

Karaoke Lesson 4

10 Nobyembre 1998, Family KTV

Gusto ni Playboy ang kulungang ito. Sabi niya, maari kang magwala nang walang pakialam sa mundo. At tulad ng siyam sa sampung Filipino, maganda at hasa ang boses ni Playboy para sa karaoke.

Umorder si Playboy ng Wengweng para sa kanyang sarili, ako’y nag-beer. Pareho kaming pinatikim ni Playboy ng kanyang inumin, “Lasang cough syrup, di ba? Cherry flavored.” At naalaala ko ang biro sa kanya sa A. noong nagsisimula pa laamng siya at nalulon sa cough syrup.

May quorum na naman. Tatlo kami. Bagamat nagtangka ang Consultant na magsama pa ng dalawa, ang Payaso at si Minotaur, na sa huling sandali ng tagpuan ay hindi nagpakita. Pumasok ang dalawa sa A. habang nagtagpo ang Consultant at Playboy sa Jollibee Philcoa. Si Payaso naman ang nangumbinsi kay Playboy na sumama at sorpresahin ako sa bisperas ng aking birthday.

Unang Panaginip

9 Nobyembre 1998, Hardin ng Rosas

Sa kauna-unahang pagkakataon ay napanaginipan kita. Tila nasa loob tayo ng isang pelikula ni Fellini, magulo at sobra ang lahat. Hindi ikaw ang unang imahen sa aking panaginip. May shooting ng pelikula, si Gardo Verzosa’y nakahubad, nakabraid ang bulbol, parang gothikong mukha ng demonyo. Gayon din ang kanyang costume, may pulang sungay at kapa. Tulad ng mga nagsayaw sa A. noong Halloween. Mula sa bukana ng isang bahay ay pumasok sila, gayon din ako. Umupo ako sa bilog na mesa, tulad ng mesa ni Ligaia sa kanyang bahay sa Hardin ng Rosas, kasama ang kapatid mo, si X-man. Kinausap niya ako, hindi ko naintindihan ang kanyang sinasabi. Bigla kang pumapasok, susuraysuray, parang lasing. Suot mo ang iyong itim na skimpy at silk dancing costume, yung mesh ang likuran at nakikita ang mapuputing pisngi at hiwa ng pwet mo. Bigla kang umupo sa tabi ko, kukurapkurap na humarap mula sa pagkatungo. Bagsak ang buhok mo sa harapan. Pero sa kauna-unahang pagkakataon ay nakito ko ang imahen na nilikha ko—ikaw na may pinakamaamong mga mata’t labi, ikaw na may pinakamagandang mukha, para sa akin. Ganito pala kita nilikha, ganito kita aalahanin sa tago kong alaala, sa pagitan ng pag-aalumpihit sa pagkatulog at pagkakagising.

Payo ng Isa Pang Ateng

15 Nobyembre 1998, Cyberspace

Georgie Girl: If the man is a jerk and doesn’t share your feelings, shit, drop the fucker. You may not believe this but you are NOT small potatoes. You’re handsome (well, when you dress up; not the tibak look you sometimes revert to), smart and successful in your academic career. Don’t settle for anything less. It isn’t love when there is no respect, no affection. End of sermon.

Payo ni Ateng

17 Nobyembre 1998, Chocolate Kiss

Matapos ang talakayan hingil sa iyong planong gawing disertasyon, tungkol sa improbisasyon sa kasaysayang panteatro, partikular sa panahon ng seditious plays ng 1900s at ng protestang dulaan noong martial law…

Ateng: Humanda kang magsugal, manalo’t matalo.

Ang suyuan at pag-ibigan ay power polay, isang laro na kailangang kalkulado mo ang iyong sarili, kontrolado mo ang laro, pati na ang iyong pinipintuho.

Kung ano lang ang kaya, maging masaya kan na doon. Dahil kung hindi, talunan ka.

Paano?

Parang isang binibitag na ibon. Akala nang ibon ay siya ang nakatuklas ng mga nakahilerang butong iyong inilagay sa kanyang direksyon, hindi niya namamalayan kung saan ito patungo. Tanging ikaw lamang.

Kung baga, sinusuyo ka sa paraang gusto mong suyuin ka na tila siya ang sumusuyo, pero hindi.

Gusto ko pang magsugal.

Maging generous ka sa sarili mo. Huwag kang tuluyang palusaw sa kanya. Ipasok mo ang sarili mong pinanggagalingan sa inyong talakayan. Huwag lamang kung ano ang gusto niya. Isama mo ang sarili mo sa larawang ninanasaan.

Bigyan mo ng motivation kung bakit gagawin niya ang mga bagay na gusto mo. Lagyan ng surprises. Alukin mong ipapakita sa kanya ang iyong koleksyon pagbisita niya sa bahay mo. Ano ba ang hilig niya?

(Patlang.) Hindi ko alam. (Matatawa.)

Pinakamadali pa nang hiwalayan siya. Mababaliw ka lang ng dalawang linggo, isang buwan, tapos na.

Suyuin mo, i-explore mo kung saan ka dadalhin nitong relasyon.

Magpasuyo ka rin. Windangin mo rin. Laging walang katiyakan sa kanya. Panghawakan mo ang mga alas mo.

Kahit kayo na, kung sakali man, magligawan pa rin kayo. Ipagtapat mo sa kanya ang iyong fasinasyon sa ibang tao para on-his-toes din siya. Kapag siya naman ang magsasabi nang ganito, ipamukha mo ang mawawala sa kanya kung sakali.

Kung sakali.

Kahit pa siya may ka-live-in. Huwag mong isarado ang posibilidad. Huwag mong tanggalin ang sex sa larawan. Bakit ka pa naglalaro?

Kwento ni Ateng

17 Nobyembre 1998, Chocolate Kiss

Gusto ko lamang, pagkatapos ng lahat nang ito, na masabi niya sa akin na naging mahalagang tao ako sa buhay niya. Kahit sa isang panahon lang.

Kaya gusto ko pang magsugal. Handa akong lumubog pa para sa pangako ng pagdating ng isang panahon ng katubusan.

At handa ka rin dapat tumigil kapag alam mong patalunan ka pa lamang.

Kulay (short story)

Kulay

para kay Chicken Shit

1. Maroon na Kotse

Bawat maroon na kotseng dumaraan ay napapalingon ako. Ang dami palang maroon na kotse rito! May maroon na Honba, may maroon na Toyota, may maroon na Mitsubishi. Pero tiyak kong hindi maroon na Kia o maroon na Benz. Napakaraming maroon na kotse sa isang university na may loyalty sa maroon na kulay.

Four o three ba ang dulo ng iyong plate number, hindi ko na maalaala. Pero hindi naman ito ang kaagad kong nakikita. Maraming mga maroon na kotse, pakaliwa’t pakanan, umaarangkada’t bumabagal, luma’t bago. Walang diperensya, lahat sila’y nagpapaalaala sa akin.

Sa ilalim nitong acacia lane sa university oval, naglalakad akong mag-isa. Papagabi na’t paratihang umaasa na makita ang iyong kotse. At kapag nakita naman, di ko naman alam ang gagawin. Pero kahit kailan, hindi ko pa natatanaw ang iyong maroon nakotse. O baka naman, nalalampasan na lamang ako. Kaya paratihan, patanawtanaw pa rin sa lahat ng maroon na kotseng naligaw, napadayo’t nanunundo rito. Nakakabalaho ang pagtingin at pag-aantay.

Sa isip ko, mayroon din namang maroon na kotseng sumasabog, maroon na kotseng nasusunog, maroon na kotseng kina-carnap, maroon na kotseng naglalaho na lamang na parang bula.

Ako’y muli’t muling titingin pa rin. Dahil nga baka ito ang maroon na kotse sa dinamirami ng maroon na kotse. Baka ito ang higit na maroon na kotse. O dahil nga ang maroon na kotse ay isang maroon na kotse lamang.

2. Dilaw na Bubuyog

Wala kang tanong, kaagad ka pang sumagot nang “oo.” Nanood tayo ng Rama Hari sa Cultural Center of the Philippines. Habang naghihintay ng palabas, ipinakilala kita sa kasamahan ko sa Ateneo, sina Beni, Danny, Jonathan, Jerry, Mel, Kalon at Mrs. Quetua. Hindi ko alam kung natuwa ka naman sa palabas. Pero hindi mo ipinakitang inaantok ka. Komportable ka naman, katabi nina Glecy at Ginebra, at tanaw sina Nic at Pete. Nang nakipagdigma si Rama, kasama ng mga kaalyadong unggoy, natuwa naman tayo sa movements at costumes.

Sa ten-minute break, habang naninigarilyo ka sa driveway ramp ng CCP, tanaw ang higanteng fountain, may lumapit sa aking babaeng kakilala. Nanghingi siya ng sigarilyo sa iyo. At nag-pour out ito ng kanyang probelma sa lover. Tumunog ang chime sa lobby, patapos na ang break. Papasok ay sinabi ko sa iyong hindi ko naman ka-close ang babae. At ang tinutukoy niyang lover ay isang babae rin. Tinanong ko kung nagulat ka. At tila natuwa ka sa posibilidad ng iba pang mundo.

Natapos ang palabas. May reception sa third floor. Inaya kita para batiin si Nic, ang librettist ng performance at iya ring nagbigay ng compli tickets sa atin. Wala si Nic sa itaas, kaya habang naghihintay ay uminom na lang tayo ng red wine at tumikim ng ilang pika-pika. Nakasandal ka sa poste, tila hindi ka kumportable habang tinatanaw ka ng mga bakla at iba pang tao. Nang tila hindi na darating si Nic ay inaya na kitang bumaba. Sabi mo kasi’y baka may maaga ka pang lakad bukas.

Pababa ay nagkita tayo ng mga taga-Ateneo, tinang kung paalis na tayo. Pababa ay nakita ko si Nic na naninigarilyo sa labas ng lobby. Sabi ko sa iyo’y sandali lang at babatiin ko. Kinamayan ko si Nic, nag-congratulate at nagpasalamat sa kanya. Tinanong niya kung kanino napunta ang extra-ticket kong hiningi. Lumingon ako’t itinuro kita. Lumapit ka nang kawayan kita. Tila wala naman sa iyo. Nagpasalamat ka kay Nic. At ako namay kay Badong, ang production designer. Dahil paisa-isa lang ang salita at conversation skills ni Badong, naubos ang aming pleasantries. Pareho na kaming nakatanaw sa tila animated ninyong usapan ni Nic.

Patungo sa sasakyan ay tila naman sincere ang pasasalamat mo sa pag-imbita sa iyo. Inihatid kita sa inyo at ako ay tumungo sa aking bahay sa Quezon City. Tila naman maganda ang naging gabi, kahit na gusto pa sanang pahabain.

Tila naman, tila maganda pa sa Jollibee na may katiyakan ang lahat ng produkto sa lahat ng branch sa lahat ng lugar nito sa mundo. At nakakaumay ang mga katiyakang ganito, tulad ng katiyakan ng walang katiyakan sa iyo.

3. Abong Syudad

Dati’y tinatanaw ang kagandahan ng kaunlaran at modernong syudad. Ilang beses pa lang akong napapadaan sa highway paakyat ng Antipolo. Sa may original na Padi’s Point, tanaw ang syudad, nababalutan ng abong hangin. Ang may Ortigas Center ay parang relic ng naunang sibilisasyon. Habang papalayo ang tingin, lalong lumalabo ang kapaligiran. Nagmimistulang abo ang dakong paroon. Abo rin ang kulay ng ubod ng syudad, habang tumataas ang tingin, may kalinawagang unti-unting natatamo. Nagsasalising kulay asul at puti ang langit kapag araw, at kulay itim kapag dilim. Tanging ang ilaw ang bahabahagi ng syudad ang nagbibigay ng artifisyal na liwanag sa kapaligiran. Hindi para makita ang paligid, pero para matanto ang lawak at sakop nito.

Sa aking pagtanaw rito sa Antipolo, walang tao ang syudad. Tila walang laman ang loob ng mga struktura gayong alam nating may anim na milyong katawan ang kumikilos dito sa syudad. Nagkakadaupampalad sa isang iglap. At sa ibang iglap, kagyat na nagpapaalam.

Narito ako ngayon at nakatanaw sa syudad, at naalaala ko rin kung paano kita nakikita noong unang panahon. Hindi ba’t para ka ring aparisyon ng sinauna? Minsan, sa isang maikling panahon, nagbigay-pag-asa sa monotonomiya ng karahasan sa abong kapaligiran. Pero ang aking nakaligtaan ay ikaw ay ikaw dahil sa abong nakabalot sa paligid. Hindi ikaw ang pag-asa, hindi ikaw ang katubusan. Ikaw at ang kapaligiran ay magkabahagi. Ikaw ay nabahiran na, kundi man nasaniban na, ng itim mula sa paligid sa iyong budhi. Ikaw ay sumasamsam ng lakas mula sa abo. Gayundin, ang abo ay sumasamsam ng lakas mula sa taong katulad mo. Kahit manakanaka’y marami pa rin kayong naglipana rito sa lupa ng abang abong syudad. Nakatungtong nang hindi sumasayad ang talampakan sa lupa. Iba na ang anak ng diyos.

At para akong sugo na walang kapanalig. Tanging ako ang nakakakita nito sa iyo. Nakakatuwa kang tao pero hindi ka naging mabuti sa akin. Ako, mag-isa, ang nakatanghod sa malapit na distansya nitong abong syudad. Ikaw, at ang mga tulad mo sa kapatiran at konfradia, ang pumapailanlang naman sa ubod nito. Ano ang natatanaw ninyo mula diyan, na sa akin ay sa dakong paroon, dito?

Solidarity Message from Philippine Cultural Studies Center on Kontra-Gahum Launch

Congratulations to the editors Sarah Raymundo and Roland Tolentino for their leadership in this collaborative project of necessary intervention in opposing State terrorism, both local and global. We commend all the contributors whose combined intelligence, courage, and pakikiramay, afford us a foretaste of what
the Filipino people, with international alllies, can accomplish in defeating the agents of murderous fascism/militarism in the name of life, freedom, and national redemption. Mabuhay ang pakikibaka ng buong sambayanan at nagkakaisang hanay!

Friday, October 27, 2006

No to 250% UP tuition fee increase!

Esperon Egg Pelting Issue-Points and Counterpoints

For your reference: Here are seven articles circulated in the past few days/weeks that tackle the egg-pelting incident at the University of the Philippines-Diliman. There are more statements which were circulated by student organizations and/ or political parties like STAND-UP, Center for Nationalist Studies, etc. Unfortunately, no electronic versions are available at the moment.

1. Association of Political Science Majors (APSM) statement
2. Open letter of the USC Chairperson Paolo Alfonso
3. Prof. Alex Magno's Philippine Star column- "Fascists" (Dept. of Pol. Sci. UP Diliman)
4.Bad Eggs and Right Conduct by Dr. Giovanni Tapang (Department of Physics UP Diliman and Chairperson of AGHAM)
5. Justified Imprudence (unsigned statement)
6. What's in a Protest by Profs Gerry Lanuza and Sarah Raymundo (Department of Sociology, UP Diliman, members of CONTEND-UP)
7. The Limits of Academic Civilty-statment of the Congress of Teachers/Educators for Nationalism and Democracy (CONTEND-UP)

1. Statement of the UP Association of Political Science Majors

(On September 22, after speaking at a forum organized by the UP Association of Political Science Majors (APSM), Armed Forces Gen. Hermogenes Esperon and members of the AFP were pelted with eggs and mud by members of the STAND UP and LFS and other groups. This is the APSM's statement on the incident-Ed.)
Last Friday, Sept.22, the UP Association of Political Science Majors held a forum entitled "Untamed Conflict and Arrested Development: Finding a Way Out of the Vicious Cycle". The objectives of the forum were to shed light on the nexus of conflict and development and to examine proposed solutions from different actors and institutions. The speakers invited were Gen. Hermogenes Esperon from the military, Prof. Miriam Coronel-Ferrer from SULONG CAHRIHL, Dr. Florian Alburo from the School of Economics , and Usec. Danilo Encinas of the GRP Peace Negotiations Panel.
The forum should be noted for having successfully engaged different actors in a formal and academic discourse and an open exchange of ideas.
The UP APSM is a non-partisan organization with the slogan "where both ends of the political spectrum meet". Having Gen. Esperon and the Undersecretary Encinas talk to students affiliated to the militant sectors is no less than a perfect example of the meeting of divergent sides. The attendance of Gen. Esperon, together with the other speakers should be recognized as an effort to provide a balanced and unbiased discussion on the topic. The speakers even actively took part during the open forum where they engaged the audience in a dialogue and debate. However, it is unfortunate that some students went against the parameters of academic discourse in the incident after the forum.
Contrary to accusations, APSM stands for academic freedom. We believe that academic freedom means that a person, organization or institution can articulate ideas and political beliefs without the threat of being harmed in any way. In fact, the presentation of the forum is an attempt to achieve that objective. The military as an institution, just like other actors in society, deserves its right to participate in public discourse and present its ideas and policies. Fora such as the one presented promotes transparency by engaging the military in a public discussion of its ideas and policies.
We regret that at the end of the forum, some members of the group STAND UP, LFS and other groups threw eggs at the unarmed AFP delegates. A female officer was hit on the face and the cars were soiled with eggs and mud.
We would like to clarify that we do not condemn STAND UP and affiliated groups as organizations which pursue their own goals. What we are condemning are the actions of specific members involved in this incident. Among the issues raised in the forum were giving respect to human dignity and rights and rejecting violence as a means of struggle. However, these are the offenses which the perpetrators of this incident are guilty of: gross disrespect to the human person and violence. These are actions which give activists and UP students a bad name.
We in UP APSM believe that we all share the same goals of social justice, equity, and development together with our frustrations with government leaders and the shortfalls of existing institutions. We fight the same battles but we differ in the fronts we choose to pursue. However, in spite of this divergence, Prof. Ferrer's ultimate point should be a guiding principle: paradigm shifts are necessary to achieve peace and regardless of what camp you are in, conflict should be settled through peaceful channels; violence should be a last resort and in the unfortunate occasion that such is employed, camps should submit themselves to established rules of engagement.
During the forum, the UP APSM as the organizers were accused of taking inappropriate measures such as inspecting bags and asking members of STAND UP to leave.
First, we would like to clarify that nobody was asked to leave the forum. One of our members merely asked USC Chair Paolo Alfonso, in the same manner that other members of the audience were also asked, to vacate a seat reserved for faculty and invited guests. Second, as the organizers of the forum, UP APSM reserves the right to take precautionary measures which would ensure the general safety of the audience and the smooth flow of discussion. This decision to undertake such precautionary measures was decided upon by the organization and the organization alone. In fact, as organizers it is our responsibility to ensure the safety of students, especially those whom we invited. The violent and disruptive actions of members of STAND UP after the forum validated the necessity of measures we have taken.
We demand a public apology from the members of STAND UP, LFS and their affiliated organizations for throwing eggs and mud at the delegates of one of our invited speakers. We hope that this incident would never happen again. We also believe that Paolo Alfonso, who identified himself as the University Student Council Chairperson, should apologize to the general UP studentry for misrepresenting us. His actions during and after the forum do not represent the collective behavior of UP students. He should be more careful in his actions especially those that he is doing in his capacity as USC chair. Thus, we demand a public apology from Paolo Alfonso for his actions which were subsequently misconstrued as the general behavior of the UP studentry by the greater public.
How do we create a culture of peace in the midst of these kinds of actions? How can we propose solutions to the protracted conflict in the country and the underdevelopment and suffering of our people when some groups do not know what it means to be civil? We regret that these actions have come from no less than our fellow UP students. The perpetrators of this incident, by their imprudent actions have abused and misused the idea of academic freedom held sacred by the university. Again we denounce the incident last September 22 and enjoin our fellow UP students to do the same.

2.USC Chair responds to APSM statement

(September 27--This is the UPD University Student Council Chair’s response to the APSM statement—Ed.)
Bukas na liham sa UP Association of Political Science Majors
Mga kasamang estudyante,
Mainit na pagbati!
Sumusulat ako ngayon upang sagutin ang inyong pahayag hinggil sa nangyaring protesta laban sa patuloy na panunupil, pagdukot, at pagpatay ng mga ahente ng military sa hanay ng mga progresibo at militanteng mamamayan sa panahon ng pagpunta ni Gen. Hermogenes Esperon dito sa pamantasan. May mga estudyanteng nagprotesta at nambato ng itlog kay Gen. Esperon bilang porma ng protesta at repleksyon na din ito ng galit ng mga mag-aaral dahil sa patuloy na pagkawala ng dalawa nating kamag-aral na sina Karen Empeño at Sherlyn Cadapan.
Una pa lamang sinabi ninyo sa inyong pahayag na: “The UP APSM is a non-partisan organization with the slogan where both ends of the political spectrum meet. Having Gen. Esperon and the Undersecretary Encinas talk to the students affiliated to the militant sectors is no less than a perfect example of the meeting of divergent sides.”
Ayon sa inyong pahayag, ang pagpunta ni Gen. Esperon at iba pang nagsalita ay bahagi ng inyong pagnanais na maging “balanced and unbiased” ang inyong talakayan.
Sa pagpili pa lamang ng mga tagapagtalakay ay hindi na kaagad kayo naging “balanced and unbiased.” Sinasabi ko ito dahil maka-isang panig lamang, pabor sa AFP at sa gobyernong Arroyo pa nga, ang mga tagapagtalakay. Si Gen. Esperon bilang Chief of Staff ng AFP ay walang habas na nakakapagbato lamang ng kahit na anong akusasyon sa mga binansagan nilang “enemies of the state;” malaya lang niyang nasasabi ang gusto at nakakapag-akusa ng kung anu-anong malisyosong pahayag at dahil wala namang kinatawan ng panig na kanyang sinisiraan ay walang makasasagot sa kanyang mga paninira. Nagmukha tuloy isang propaganda seminar iyon ng AFP kumpleto sa hitsura ng isang kampo na kung saan napaliligiran ng mga militar ang mga nakikinig.
Dagdag pa dito, kahit sa open forum na kung saan dapat ay nakapagtatanong ang mga estudyante at guro na nandun, ay tila pilit na iniiwasan ng tagapagpadaloy, na si Prop. Quilop, na ako ay tawagin; kahit pa ako ang naunang magtaas ng kamay at imposibleng hindi niya ako nakita dahil halos nasa harapan niya lang ako. Hindi pa ako dapat makakapagsalita kung hindi pa nagpumilit ang mga estudyanteng naroroon na ako ay pagsalitain. Tila napilitan na lamang si Prop. Quilop na ako ay pagsalitain dahil halata nang pilit niya akong iniiwasan. Maaring sa hanay ng mga mag-aaral na kasapi ng APSM ay totoong ninais na maging pantay, ngunit dahil na din sa ginawa ng adviser na si Prop. Quilop at dahil sa mga napiling imbitahan ay hindi na naging patas ang forum.
Hinihingi ninyo na ako ay magbigay ng public apology dahil umano sa: “His actions during and after the forum do not represent the collective behavior of UP students.”
Una, nais kong ipaabot sa inyo na wala akong ginawang mali habang at pagkatapos ng inyong forum. Noong ako ay pinaaalis ninyo sa aking inupuang silya, sinabi ko sa nagpapalipat na “wala namang nakaupo sa upuan na ito, at wala pa naman ang faculty na uupo dito”. Dinagdag ko pa na kung may dadating na at uupo sa aking upuan, ay aalis naman ako, pero ang aking kasama na gusto ding makinig at magtanong sana ay napahiya na at napilitan na lamang na lumabas. Tumakbo ang forum at wala namang lumapit muli na nagsabing naroon na ang uupo sa aking kinauupuan at kailangan ng umalis. Ang umupo pa nga sa inalisan ng aking kasama ay mga estudyante din.
Pangalawa, noong panahon ng malayang talakayan, lumapit pa ang isa ninyong kasapi at sinabing kung ako daw ay magtatanong, huwag ko daw gamitin ang microphone na nasa harapan ko, kung hindi ang mic na nasa halos labasan na ng bulwagan. Tumugon ako sa kanya ng may pagtatanong dahil maayos naman ang mic sa harapan ko. Sa puntong iyon na ako nakaramdam na tila ayaw akong pagsalitain sa inyong forum.
Sa aking palagay, nakapanlilito ang inyong pahayag dahil hindi naman ninyo sinabi kung ano ang aking “actions which were subsequently misconstrued as the general behavior of the UP studentry.” Batay sa mga naganap, malinaw na kung may tumapak ng karapatan, yun ay hindi ako. Ninais ko lamang na makapagsalita at iharap kay Gen. Esperon ang pagkondena ng lahat ng mga mag-aaral sa ginawang pagdukot ng AFP, na kanyang pinamumunuan, sa aking matalik na kaibigan na si Karen Empeaño at dating USC CHK Representative na si Sherlyn Cadapan; at ang ating kolektibong kagustuhan na sila ay palayain sa lalong madaling panahon.
Sa aking pananaw ay walang mali sa ginawa ng mga mag-aaral nang siya ay batuhin ng mga mababahong itlog.
Hindi layunin ng mga nag-protestang mga mag-aaral na makasakit, ito ay dahil kung nais man nila, sana ay binato na nila ng mga bato o ng mga bagay na talagang makasasakit ang mga militar. Sa aking palagay, kung mayroon mang nasaktan, yun ay ang pride ni Gen. Esperon. Sa aking tingin, nasaktan ang pride ni Esperon dahil ang buong akala niya ay tanggap na tanggap at minamahal siya ng mga estudyante pero lumalabas na galit na galit ang mga ito sa kanya dahil sa mga kasalanan ng AFP at niya, sa partikular, sa mga mamamayan.
Lehitimong protesta ang ipinaabot ng mga mag-aaral kay Esperon. Sa ibang bansa, ang mga pinaka-masahol na mga opisyal ng gobyerno na nagpapahirap sa mga mamamayan ay binabato ng kamatis at binubuhusan ng tubig. Makatarungan lamang ang protestang ginawa ng mga mag-aaral kay Esperon. Una, siya ay pangunahing heneral na sangkot sa pandaraya ni Gng. Arroyo noong nakaraang halalan; isa pa nga siya sa pinangalanan sa “Hello Garci” tape, bilang heneral na nagsasagawa ng pandaraya sa pamamagitan ng AFP. Pangalawa, si Esperon bilang hepe ng AFP ay tiyak na pasimuno at may direktang kaalaman sa mga nagaganap na pagpaslang, pagdukot at pagpatay sa hanay ng mga progresibo at militanteng mga mamamayan. Ang kanyang mga kawal ang nagsasagawa ng walang habas na pagpaslang sa mga inosenteng mga sibilyan. Inamin na din niya na walang pinag-iba ang mga armado at hindi armadong kaaway ng gobyernong Arroyo. Sa kabuuan, lahat ng organisasyon at lahat ng mga mamamayan na binansagan nilang “Communist Terrorist” ay target na nila. Walang ibang ibig sabihin ang binabanggit ni Esperon na mga “Internal Security Operations” at Oplan Bantay Laya, sa
partikular, kundi ang malawakang panunupil sa hanay ng mga mamamayan, halos araw-araw nga ay may dumadagdag na bilang ng pinapaslang/ dinudukot ng mga tinuturong ahente ng AFP!
Nangyari ang protestang iyon pagkatapos ng inyong forum kung kaya walang dahilan upang kayo ay makaramdam ng sama ng loob liban na lamang kung sa tingin ninyo ay natapakan ang inyong karapatan dahil sa ginawang protesta kay Esperon. Hindi naman kayo ang nilalabanan ng kapwa ninyo estudyante.
Bilang pangwakas, malinaw kung sino ang kaaway ng mga mamamayan at iyon ay ang mga berdugong ahente ng AFP sa pangunguna ni Gen. Esperon. Ginagamit ng mga ahente ng militar ang mga estudyante upang hatiin ang ating hanay at pagmukaing malinis at mabango ang imahe nito. Tayong mga mag-aaral ang nararapat na magkaisa sa pakikipaglaban upang mapalaya ang ating dalawang kasamahang dinukot ng mga uhaw-sa-dugong militar. Nararapat lamang na samahan din tayo ng UP administration sa laban na ito upang itigil ng rehimeng Arroyo ang hibang na kampanya nito ng panunupil sa mga mamamayan. Hindi tayo ang dapat maglaban-laban dahil pare-pareho lamang tayong tinatapakan at inaapi ng rehimeng ito sa pamamagitan ng AFP at PNP, tayo ang parehas na hinahambalos ng mga pulis sa mga rally, mga kapwa estudyante ang dinudukot at pinapaslang din nila.
Pansamantalang nakakita ng puwang ang mga ahente ng AFP sa loob at labas ng UP upang maghasik ng paninira at maling kaisipan sa ating hanay upang tayo ay pahinain. Ngunit mulat nating harapin ang kanilang hamon sa pamamagitan ng pagkakaisa. Maging daan sana ang liham na ito upang mas mapatibay natin ang ating pagkakaisa bilang mga iskolar ng bayan sa ikatatagumpay ng ating laban para sa ating mga karapatan.
Karen at Sherlyn palayain!
Militar sa kanayunan, palayasin!
Inutang na dugo ng pasistang rehimen, singilin, pagbayarin!
Iskolar ng Bayan, ngayon ay lumalaban!
Lubos na gumagalang,
Juan Paolo Alfonso
Tagapangulo, University Student Council
3. Fascists
FIRST PERSON By Alex Magno
The Philippine Star 09/26/2006


The University of the Philippines has become a truly dangerous place – for those who are not communists.

In the afternoons, Maoist militants gather in the walkway between Palma Hall and the Faculty Center and indulge in repetitive sloganeering and blood-curdling chants, resembling a voodoo ritual. Ordinary students simply detour to the other side of the road to keep as far as possible from this intimidating gang.

They have nested at the Faculty Center, sheltered apparently by the administration of the College of Arts and Letters, possibly out of ideological affinity. Their propaganda is permanently on display.

Irreverence, I can understand. But not impunity.

Over the past few years, helped by their own mediocre leadership and a University administration that seemed unwilling to enforce discipline, this gang has become noticeably rowdier. They march in corridors, whenever they wish to, disrupting classes.

They are suffered in silence. No one, it seems, wants the trouble of putting them in their place. These radicals are, after all, capable of mounting the most venomous attacks against persons they disagree with. And when they attack, they always do so treacherously, never with honor.

The CPP maintains cells in the faculty of the UP. Consistent with the subculture of the Maoist movement, these cells are comfortable with underhanded tactics. They circulate poison letters, pass intrigue and conspire to form a parallel line of decision-making to achieve their political goals. And woe to those who cross them or stand staunchly against their group-think: they can make one’s life miserable.

These are bearers of fanatical intolerance. They seek to control every medium of discussion and close out views contrary to theirs. The Philippine Collegian, which the leftist obsessively try to control is now more boring than Stalin’s Pravda. They sometimes spill out of campus premises to snipe at points of view they disagree with, such as when they text this paper’s Inbox section to demand that this column be shut down.

Tuesday last week, they were whooping madly as someone on a megaphone announced that they had received a few hundred thousand from the pork barrel of Bayan Muna. I remember thinking that perhaps these guys do not realize that part of that precious fund comes from the VAT, which they opposed so virulently.

Then, last Friday, these radical hooligans crossed a line that puts a large cloud of doubt over the UP’s vaunted academic freedom: they physically attacked the Chief of Staff of the AFP who had come to dialogue with the students.

I thought it was brave of Gen. Hermogenes Esperon Jr. to come to the UP to dialogue, given the sharply rising rudeness of the radicals. In between my classes, I made an effort to drop by his forum to show appreciation for his courage.

The forum was civil until the chairman of the UP Student Council began speaking. His impertinence and arrogance was matched only by his intellectual ineptitude. He jabbed with clichés and wove so much intrigue into whatever it was he was trying to say that made very little sense. But his fans club jeered and hooted from the gallery nevertheless.

Esperon gamely sparred and never lost his grace. A graduate of the Philippine Science High School and briefly a UP student before he entered the military academy, it seemed the general relished the joust – and scored points.

After the forum ended, Esperon walked to his vehicle, waving at the chanting radicals positioned outside the Faculty Center Conference Hall. I, along with two other faculty members, walked him to his car, as gracious hosts do.

Then the Maoists sprang their ambush. Led by the arrogant and incoherent chairman of the student council, they rained raw eggs on us. Esperon and his detail quietly withdrew to their vehicles and left. The UP police was nowhere in sight as this attack was in progress.

Quickly images ran through my mind as the assault was in progress: Hitler’s brown shirts killing Catholic professors in Berlin. Mao’s Red Guards throwing professors of classical thought off the ledges at Beijing University during the Cultural Revolution and burning them alive along with priceless antiquities from the museum and libraries of this great institution. Khmer Rouge cadres exterminating all intellectuals with a hammer blow to the back of the head.

One female militant standing beside me was shaking with rage and screaming invectives at the top of her voice. I remember thinking: here was a kid so thoroughly brainwashed she was ready to be a suicide bomber.

For indeed, this was an act of violence inflicted by the intolerant on the heart of academic freedom itself. I stood there for a few minutes, staring each Maoist in the face and then walked to my class, my clothes drenched with egg yolk. I was angry; but more than that, immensely saddened.

The Faculty Center Conference Hall is particularly dear to me. It was my personal cathedral to free speech.

During the dictatorship, we could articulate our dissident ideas in this hall. When news of that fateful mutiny February of 1986 spread, the UP community gathered here to debate our own course of action. During the great bases debate, the US ambassador came here to explain his government’s position and was treated with respect by an intensely anti-bases community.

When I directed the Third World Studies Center, we ran a long series of forums called "Academe Meets Government." Cabinet secretaries came to this hall to defend their record and explain their policies, often before a hostile audience. All of them were treated with respect, beyond all the disagreement. Reciprocity, after all, is the central thread of all civility.

That can never happen again at the UP unless the authorities respond as they must to last Friday’s incident. The fascist tactics of the Maoist hooligans have made not only dialogue with the outside world impossible, the very spirit of free thought and rational debate is seriously menaced.

I don’t think I can continue teaching in this atmosphere of communist terrorism. And if the UP administration does nothing, this university I love shall forever lose its claim to being a sanctuary of free speech and intellectual tolerance.
4. From Dr. Ganni Tapang on Esperon and the egg throwing incident in UP

Bad eggs and right conduct

It is so easy to throw back barbs at the activists who threw eggs at
Esperon in the form of condemnation and outright indignation, as one's
sense of academic decorum is disturbed by the very vivid and graphic
activity.

However, the condemnation can dangerously morph into uncalled-for
anti-communist hysteria and McCarthyist red-baiting, as is being done by
Alex Magno and his friends in the seats of power in Malacanang. In his
intolerant column supposedly written in defense of free speech and
intellectual tolerance in the university, he equates the incident to
fascism and "communist terrorism". Unfortunately, this only parrots and
tows the military's dangerous –and fallacious-- reasoning that unarmed
activists are no different from their NPA targets.

Equally dangerous is the opinion that activists must have deserved being
targets as they behave "badly". This is not a case of fighting fire with
fire. The AFP has guns. Students have only eggs and words. Esperon and
his men have outrightly taken part in electoral fraud and have blatantly
tolerated the abduction, torture and killings of unarmed civilians.
Nothing can be more shameful than simply letting go of such iniquity.
The activist students certainly put that difference in power in a
graphic light with the pelting that happened.

This is the same General Esperon, mentioned a few times in the Hello
Garci tapes, which is the reason he is also called a Hello Garci
general. He is one among a few generals who helped in the cheating for
Gloria in the 2004 elections. You can verify that by studying the
contents of the Hello Garci tapes. There was a new book launched last
Monday at the UP College of Law called FRAUD which documents the
cheating in the 2004 elections.

This is the same General Esperon, who has made public in several
instances his total absence for respect for the peace process. Did he
not welcome with open arms "President" Gloria Macapagal-Arroyo' s
declaration of "all-out war" against the Left, and the accompanying
grant of an additional P1-billion budget for state forces to use in the
counter-"insurgency " campaign?

The "all-out-war" declared by Arroyo, by the way, is not specifically
against the Communist Party of the Philippines, the New People's Army,
and the National Democratic Front (CPP-NPA-NDF) -- which as
organizations are engaged in armed struggle with the Government of the
Republic of the Philippines (GRP) even as it strives to talk peace with
its foe. It is against the Left -- a broad term which can be taken to
include legal cause-oriented organizations like the Bagong Alyansang
Makabayan (Bayan) and progressive party-list groups like Bayan Muna or
even progressive individuals that earned the ire of the leading clique
in power. There is no distinction between guerrillas and unarmed
activists then.

This is the same General Esperon who continues to hide the Mayuga
report. Is he scared that the Mayuga report will expose his role in
Arroyo's massive cheating, and that he got his job not because of merit,
but because of patronage? Yet he is being fast tracked in promotion over
more senior staff in the AFP.

This is the General Esperon, Armed Forces of the Philippines (AFP) chief
of staff who said at the Melo Commissin that the military and Palparan
are not the ones who committed the more than 750 extrajudicial killings
of activists and civilians. Instead he was saying that the Left
themselves are killing their members. He did not lift even a single
finger to touch Maj. Gen. Jovito Palparan, Jr. while the latter was
calling Karen and Sherlyn members of the NPA.

With that, he has dismissed the charge that the two UP lady students,
Karen Empeño and Sheylyn Calapan, (abducted by the military in Hagonoy,
Bulacan 2 months ago and still missing) and effectively saying that they
were really not abducted by the military. Some of those students who
attended that forum were friends of Karen and Sherylyn and you can very
well imagine how they felt about it. Yet, despite these, the students
have had decorum enough to throw only eggs.###

--
Giovanni A. Tapang, Ph.D. gtapang@nip. upd.edu.ph
National Institute of Physics http://www.nip. upd.edu.ph/ ipl
University of the Philippines Diliman
5. Justified Imprudence
 They are such a polite lot, those worthy scholars of the people
under the Association of Political Science Majors or APSM. Angered by
militant students' egg- and muck-throwing of Gen. Hermogenes Esperon,
these idealistic (read: naive, naive!) studes came up with a statement
demanding that the UP student council and their grim-and-determined
fellows from Vinzons apologize to them and the public from the incident.
They specifically asked council chair Paolo Alfonso to publicly apologize "for his actions which were subsequently
misconstrued as the general behavior of the UP studentry by
the
greater public."
  
 What the heck are those UP political science professors teaching these
kids?
  
 First, let us state the obvious: The egg- and muck-throwing happened
after the forum, after Esperon had left Claro M. Recto hall. If it
happened while Esperon was speaking in the forum, there would have
been much reason in APSM demanding apology from Alfonso, for
Esperon
was their
responsibility as an invited speaker. He is a guest, after
all. We are all familiar with the concept of Pinoy hospitality, and
the APSM kids are obviously not beyond practicing this cultural relic
of our feudal past.
  
 Should we continue to open our doors to all people, even those
of
undesirable character, nevermind that known cheats and killers would
understandably not expect people to welcome them in their homes? Or in
this case, nevermind that considering the humongous flak the
military
is getting because of its horrible human rights record Esperon should
have expected such incidents wherever he goes in the country? Or
nevermind that government officials and public figures not nearly as
controversial as Esperon should expect cries -- or in this case, eggs
-- of indignation to be thrown their way wherever they go for sticking
to a much-hated and discredited regime as Arroyo's?
  
 There are actually similar situations where controversial VIPs grace
events -- the National Press Club's rigodon night, for one -- where
they know they will be humiliated. In the case of Esperon's visit to
UP, he should have expected to be humilitated, if only for the
abduction and continued detention of UP students Sherlyn Cadapan and
Karen Empeño. I guess, having a thick face gets in the way of those
realizations.
  
 What those super-sensitive APSM kids must realize is that they are in
UP, the so-called hotbed of radicalism, of impertinence
and
imprudence. Bold fraternity men with placards to boot run around the
campus naked, for chrissakes! Almost every moral norm has been
violated in UP, particularly in Sunken Garden and Lagoon, and they
are
concerned about a simple egg-throwing! They should ask their fellow
students in the History department to tell them about the First
Quarter Storm of 1970, when militant kids their age stormed Batasan
during Marcos's state of the nation address and threw an effigy right
at the would-be dictator's feet, sparking a
quarter-long series of
huge protests and confrontations that would be cited as the finest
hour of the Philippine student movement. They should ask about the
so-called Diliman Commune in 1971, that, while not exactly the type of
commune American and European hippies had during the Sexual
Revolution, had its share of impetinence with students taking over the
campus, renaming Palma Hall as Sison Hall, etc., and playing over
DZUP
tapes of B-move actress Dovie Beams having sex with Marcos.

 It is way, way beyond any expectations of hospitality and politeness
to feel offended when Esperon gets "egged" after he steps out of the
conference room.
  
 But what is less obvious but nevertheless must be pointed out to
these kids -- and especially the administration officials so keen on
using APSM to attack the militants -- is that the armed conflict that
is raging all over the country can never be settled by mere talk. It
is the height of naivete to
claim that their forum was an "example of
the meeting of divergent sides". APSM supposedly prides itself
for
making space "where both ends of the political spectrum meet", but
there is no such space. I was once a writer for human rights group
Karapatan, and I heard so many, many times the stories of human rights
workers engaging the military in a dialogue, asking them to
investigate this or that case, or politely pleading to them to pull
out of areas where human rights violations occur. Very, very seldom do
these
dialogues bear fruit. Often these dialogues occur to the
detriment of the very ones engaged in dialogue -- the human rights
advocates, the families of the victims, who henceforth become targets
of the attacks they so passionately raised their voices against.
  
 They only have to know the story of Eden Marcellana, human rights
worker, and Eddie Gumanoy, peasant leader. They, too, raised their
voices. They used words to expose the inequities that they witness.
Eden, according
to those she worked with, had an encyclopedic
knowledge of human rights cases, and was especially skillful
with
negotiations with the military whenever they go to fact finding
missions. She held countless dialogues with Jovito Palparan and his
murderous cabal, in Mindoro , in Quezon, in Batangas. Her fate is a
testament to how the military and the state settle arguments. They
can't argue with her, but they won the argument by pelting her body
with bullets.
  

The militant students only pelted Esperon with eggs and muck, instead
of grenades, which some of their youthful counterparts in Palestine or
Iran would probably choose. The kids are understandably angry.
The
question in my mind, though, is why are those other kids in the APSM
not.
6. CONGRESS OF TEACHERS/EDUCATIORS FOR NATIONALISM AND DEMOCRACY
OCTOBER 11, 2006
THE LIMITS OF ACADEMIC CIVILITY
"Academic freedom" exists among the faculty of the University to some extent because, within our limited sphere of action and thought, all of its members are considered approximately equal in their possession of power or lack thereof. A situation in which a military man talks to an academic cannot exactly be characterized as a propitious and equal academic encounter. One is trained to impose order by force, while the other advances knowledge by thinking "disorderly" thoughts. One is an expert on human extermination, while the typical representative of the latter hardly knows heads or tails of the business of killing people. The authoritarian culture of the military is completely antithetical to the ideal culture of the University. The beauty of the University is not the fact that we can simply think or fantasize whatever we want to, but that we can actually think against the ruling ideas of the dominant groups and classes in society and still be protected to some extent by our intransigent and impudent claim to "academic freedom." "Academic freedom" is imperiled not by a "surplus" of oppositional and critical thought but precisely when the dominant political regime attempts to turn the university into a naked tool for the perpetuation of its power and when it seeks to expel, punish or curb the defiant voices of protest within the academe by means of McCarthyite witch-hunting.
The most serious threat to scientific thought and the spirit of inquiry is not the act of throwing eggs at government functionaries or generals in rare moments of rage. Rather, it is posed by the all too common occurrence of faculty members being reduced to fanatical functionaries and court poets of the powers-that-be. The latter type of "academic" is also known to develop grandiose ideas of his own significance, power and even intellect in direct proportion to the amount of money stashed away in his bank account. In the final analysis, they are just paid hacks with professorial pretensions who are undeserving of even the most civil intellectual treatment in the academic context. They should just quit the academe and take jobs in the field of advertising and political slogan-writing instead. When we become tired of their mantras, we even have the right to say to them, "Sell your voodoo ointments somewhere else! We can't pay you for them."
The "egging" of AFP Chief of Staff, Gen. Hermogenes Esperon, Jr., at UP Diliman has become a convenient pretext for some professorial state jesters to call for a crackdown on activists and activism on the Diliman campus. Gen. Esperon, also known as the "Hello, Garci General" is the head and representative of an institution which has been widely condemned if not reviled, both nationally and internationally for its evident role in the systematic murder of hundreds of activists, journalists, intellectuals and priests. These murders were and are still being accomplished with the utmost brazenness and impunity on the part of the perpetrators. The irony today is that those who pelted Esperon with eggs and mud at the UP Faculty Center are themselves being accused of having acted with "impunity"!
How can anything be more absurd than bearing down upon some harmless egg throwers when the real culprits, criminals and rotten eggs are left unpunished for their crimes against society. Such an eventuality would surrender justice to mere form. Have we already forgotten the "Garci tapes"? Have we forgotten the tragic fates of Karen Empeño and Sherlyn Cadapan? Were they given the proper "academic civility" by their military abductors? Do we forget the daily indignities and humiliating poverty that we suffer in order that our politicians, generals and their professorial jesters can swim up to their necks in the taxes we pay? Shame on us if we have forgotten all this. Because it means that we have lost the power to be angry at what is happening outside of our campus and have likewise become totally incapable of understanding the sources of the anger seething within it. Even we, who live and breath the life of teachers and students to our very core, have the right to be angry at the travesties of justice we daily see before our eyes.
There are indeed limits to academic civility and these are where the struggles for real social justice begin.
7. What's in a protest?
by Gerry Lanuza and Sarah Raymundo*
In a website about military jokes, the following can be found:
An Army recruiter delivered a windy pep talk to encourage a group of college students to join the VOLAR. But the culminating point of his oration was greeted with cat calls, whistles and projection of rotten eggs and an assortment of no less rotten vegetables and fruits.
A visitor asked a student: "Why do you throw tomatoes at the man and now you are applauding him?"
"We want an encore. I still have some tomatoes left!" explained the student.
AFP: Auckland : Around 600 anti-war protesters whistled, thumped drums and set fire to flags outside New Zealand 's parliament today as Australian Prime Minister John Howard met leaders inside. The protesters, who included three Green Party MPs, also hurled tomatoes onto the steps of the parliament building in a show of anger over Howard's unstinting support for US-led military action against Iraq .
From the Philippine Daily Inquirer: STUDENTS of the University of the Philippines pelted Armed Forces Chief of Staff Gen. Hermogenes Esperon Jr. with eggs and mud on Friday inside the UP campus in Quezon City , the military said. Esperon was leaving a conference hall at the UP where he had been addressing a forum, when at least 10 students began chanting "fascist military" and throwing eggs and mud, hitting the general on his back and pants, AFP spokesperson Lt. Col. Bartolome Bacarro said. (Published on page A2 of the September 23, 2006 issue of the Philippine Daily Inquirer)
So what's in these incidents? Like the Holocaust there are various ways to interpret the UP incident.

The liberal interpretation
The APSM statement proposes the liberal neutral interpretation:
"Contrary to accusations, APSM stands for academic freedom. We believe that academic freedom means that a person, organization or institution can articulate ideas and political beliefs without the threat of being harmed in any way. In fact, the presentation of the forum is an attempt to achieve that objective. The military as an institution, just like other actors in society, deserves its right to participate in public discourse and present its ideas and policies. Fora such as the one presented promotes transparency by engaging the military in a public discussion of its ideas and policies."

This is the usual liberal mantra: dialogue please, but no riot! So while a liberal passionately attacks ideas she dislikes and vigorously defends her own stand, she recoils quickly from asserting the consequences of her viewpoint. So let's all work for the elimination of violence, but when this requires slightest violence, the liberal shirks. For instance, a liberal deep ecologist can retort: "How dare these green parties cause pain and suffering for those tomatoes!" to which the UP liberal animal rights advocate can rejoin: "How dare these Leftists cause pain and suffering to unhatched chicken eggs?" (which of course is questionable because the eggs are bad eggs) That's why he is often defeated by a staunch conservative who goes through the consequences of what he believes without hesitation. Since a liberal proposes non-violent, peaceful way of resolving conflict, he is bound to be peaceful even if he knows very well that her enemy is cruel. One must be reminded here of Herbert Marcuse's plea for intolerance:
The tolerance which is the life element, the token of a free society, will never be the gift of the powers that be; it can, under the prevailing conditions of tyranny by the majority, only be won in the sustained effort of radical minorities, willing to break this tyranny and to work for the emergence of a free and sovereign majority - minorities intolerant, militantly intolerant and disobedient to the rules of behavior which tolerate destruction and suppression." are determined and defined by the institutionalized inequality (which is certainly compatible with constitutional equality), i.e., by the class structure of society. In such a society, tolerance is de facto limited on the dual ground of legalized violence or suppression (police, armed forces, guards of all sorts) and of the privileged position held by the predominant interests and their 'connections'.
Can we not therefore claim that what the students displayed is a kind of "liberating tolerance"? A symbolic act to test the tolerance of the liberal tolerators?
We must insist today on the Leninist plea for intolerance and the futility of formal freedom. Formal freedom is the freedom of choice within the coordinates of the existing power relations, while actual freedom designates the site of an intervention that undermines these very coordinates. So within the so-called liberal democratic formal space, you can choose among varieties of dialogue: forum, debate, symposium, lecture, colloquium, roundtable discussion, etc. Egg-pelting? No, it's not in the liberal's civilized menu!
A more radical reading here presents itself: isn't the angry protest of the students, against the sector of the military that protects the President and not the People, a real _expression of highest military honor: the principle of non-toleration of unethical behavior? And that the pelting of eggs to General Esperon is a symbolic act reminding him of the highest military valor, which is saying NO! to politicians who drag the nation to chaos and division? And if General Esperon claims he is innocent (of involving himself in electoral fraud and omission in the face of political killings), then, all the more he has to show vigorously that the military does not tolerate any form of corruption whether inside or outside the military. Any gesture short of this is to diminish military honor!
Liberals can retort: "But throwing eggs could have been substituted by throwing sour arguments against the General in the forum!" What is hypocritical here is that the liberals who flaunt this argument are doing what Lacan calls as “acting out”: two people with different, irreconcilable, political beliefs, being nice and sharing congenial glances, when there is a seething antagonism between them. What the egg-pelters accomplished is a kind of symbolic act: the suspension of the rules and assertion of one's passion.
The "Maybe those who threw them were bad eggs" argument
According to this, UP students who participated were not representative of the entire UP system and therefore they must apologize to clear the stained reputation of UP students. The obscene supplement to this argument is the condescending (but unaristocratic statement of General Esperon): "I still have high regards for UP." This obscene supplement flattens out the difference between Esperon's statement and the fetishistic statement: "I still trust the electoral system even if it has room for allowing some politicians to cheat." This obscene supplement abolishes the remainder between egg-pelting and political corruption.
What is missing in this argument is the Hegelian notion of concrete universality. The ideals of the University are empty ideals that must be filled with concrete content. Each generation of UP students must struggle to define what will count as UP values. So if academic freedom is part of UP values, then we must leave room for antagonistic negotiation on how to define this value. So the question now is this: Is the action of the egg-pelters part of that quasi-Kantian transcendental value? What must not be missed here is that the liberals and detractors of the egg-pelters had already scored points by invoking the value of academic freedom: pelting eggs to a General violates academic freedom! What an irony! The immediate task of those who are sympathetic to the incident is to claim universality on their side. "Yes, egg-pelting is part of our academic freedom!" As Marcuse argues, "According to a dialectical proposition it is the whole which determines the truth--not in the sense that the whole is prior or superior to its parts, but in the sense that its structure and function determine every particular condition and relation. Thus, within a repressive society, even progressive movements threaten to turn into their opposite to the degree to which they accept the rules of the game." Egg-pelting is definitely a refusal to play the liberal coy game.
An Aristocratic Response, Yes, Please!
According to one of the aphorisms of the German military: "That which does not kill me makes me stronger." And Nietzsche endorses this in the Twilight of the Idols. That is why cruelty and power are so dear to Nietzsche. Miller interprets Nietzsche as saying that, "To exercise actively the will to power, he regards as the essence of life. To exercise this power with abandon is not only to court being cruel but, when cruelty occurs, to enjoy the pain the suffering, the agony that cruelty causes. "To practice cruelty is to enjoy the highest"-note the adjective: the highest -"gratification of the feeling of power." To enjoy the exercise of power is, in effect, to be cruel. And cruelty is the virtue of the noble individuals. As Miller points out BE CRUEL in your resoluteness, welcome the harsh renunciations and sometimes brutal costs of relentlessly pursuing any vaulting ideal, be it wisdom, Godliness, or revolutionary purity. This we may call the cruelty proper to the ascetic, an eagerness to suffer the pains entailed by unswerving commitment to any burning faith or transcendent ambition." Of course the military and the Rightist can claim they can also be cruel. This is where the liberal are out-smarted: they shy away from inflicting cruelty to realize their ideals, but the reactionaries do not!
Fabricating the Bad Egg Festival
In the age of post-politics, and what Giddens calls as post-traditional society, where new traditions are fabricated, the egg-pelting incident is a perfect candidate for staging a festival of spectacle, which eventually can rival the Tomatina (tomato battle) Festival in Bunol,Valencia, Spain, every last Wednesday of August, or the Mr. Tomato Head Festival of Ukrainians, during Indpendence Day. If Nietzsche says, "Without cruelty there is no festival," we must also assert its obverse: "Without festival there is no cruelty." If Ukrainians throw tomato on the picture of the most corrupt politician, and Spaniards engage in tomato battles, then the UP festival can be called the Egg-pelting at Fascists Day or Bad Eggs Festival. If the Alpha Phi Omega fraternity has the Oblation Run, then progressive students can have their own "fabricated" festival.
The One Measure of True Love Is: You Can Insult the Other
This festival should be a reminder to the future generations of UP students, that for a brief moment, the students are able to equalize the status gap between them and the highest military official, no less than the Chief of the Armed Forces of the Philippines . (Because if the incident happened elsewhere it could have been catastrophic!) And that UP can be a freedom zone where statuses do not matter! And that is the highest meaning of RESPECT --A VIRTUE being misrepresented by liberals, and being flaunted by the MILITARY! Esperon deserves RESPECT, yes! --BUT RESPECT ON EQUAL TERMS. As Nietzsche reminds us, respect can only be exercised among equals! THE HIGHEST FORM OF RESPECT THEREFORE IS DISREPECT! As Zizek puts it, "For me there is one measure of true love: you can insult the other... That's the truth of it. If there is true love, you can say horrible things and anything goes."
But then again, no activist could even imagine true love for Esperon. What is at stake in their symbolic protest, apart from staging the principle of respect on equal terms is precisely the radical youth’s intelligent idealism. Against the corrupt and criminal practices of the military apparatus, the egg-pelters staged a symbolic argument for the construction of an ideal military apparatus. They who refuse the underside of military force (read: abuse of military power) have grasped the true horizon in through which respect can be affirmed and accorded. Meanwhile, the ones who insist upon respect for an official of a corrupt institution are the ones who are, actually, disrespectful. For, it appears that they are willing to give up on their desire for another form of democracy that is supposed to be protected by the Army for the sake of good manners and right conduct. But the question is, can anyone respect predominant military practice in the Philippines ?
True love is destroying the Other's illusion. The Other in this context is the military establishment. The students who pelted eggs to Esperon are the young radicals who have seen through the illusion: The current military establishment cannot defend the people. Therefore, the act of pelting eggs, especially to Esperon symbolizes a hopeful stance towards the military establishment: That it can be other than what it is today. An armed Forces that serve the people and not the system of private property that protects the interest of a few. As for the liberals, they are simply playing a coy game, and like the reactionaries and state functionaries from within the UP faculty, they never registered their concern when it was established that Karen Empeno and Sherlyn Cadapan were abducted. Yet lately, their mouths are frothing over the "desacralization of the University" erroneously equated with Esperon's momentary shame.
The liberals and the reactionary fascists have indeed closed ranks on this issue. Their tantrums range from the authoritarian demand for public apology to the outright fascistic suggestion to expel the egg-pelters from the University. This, then, brings us to our desire to defend a third modality of action. The action of the community of believers, the "uncoupled outcasts" from the university's liberal order. These are the collectivities whom the reactionaries and liberals love to warn us against. These collectivities are often constituted as monstrous. To this we assert Heiner Muller's well-known aphorism: "The first appearance of the new is the dread."
*The authors are faculty members of the Department of Sociology, University of the Philippines Diliman.